ميزان خودكارآمدي و برخي عوامل مرتبط با آن در بيماران ديابتي

Self Efficacy and some of related factors in Diabetic Patients

مقدمه: خودكارآمدی، توانايی درك بيمار از شرايط و عوامل مؤثر بر سلامتی را امكان‌پذير ساخته و وی می‌تواند جهت ارتقای سلامت خود تصميم و آن را به اجرا بگذارد. اين مطالعه با هدف تعيين ميزان خودكارآمدی و عوامل مرتبط با آن در بيماران ديابتی انجام گرديد. روش بررسی: در اين مطالعه مقطعی كه به صورت تصادفی بر روی بيماران ديابتی مراجعه‌كننده به مركز ديابت انجام شد، اطلاعات با استفاده از پرسشنامه‌های دموگرافيك و خودكارآمدی حاوی 15 سؤال در مورد نحوه كنترل قند خون و اصلاح آن، انتخاب صحيح غذا، معاينه پا، ورزش و كنترل وزن جمع‌آوری شد. روايی و پايايی پرسشنامه سنجيده و داده‌ها جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار Stata و آزمون‌های T.test ،2χ و رگرسيون لوجستيك مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج: ميانگين سنی 600 بيمار شركت‌كننده، 14±1/52 سال بود. 3/57% از افراد زن و 7/42% مرد بودند. بيشترين عارضه در هر دو جنس، مربوط به عوارض چشمی بود. ميانگين نمره خودكارآمدی در افراد 3/14±9/54 بود. 6/47% از شركت‌كنندگان ميزان خودكارآمدی پايين داشتند. ميزان خودكارآمدی پايين در كساني‏كه تحصيلات پايين‌تری داشتند، 7/2 برابر افرادی بود كه تحصيلات بالاتری داشتند(15/4-25/1 ;CI:7/2OR=)، همچنين خودكارآمدی پايين در افرادی كه عوارض داشتند، 9/1 برابر كسانی بود كه عارضه نداشتند(55/2-25/1;CI: 9/1OR=). خودكارآمدی با سن ارتباط معكوس و با ميزان آگاهی ارتباط مستقيمی داشت. نتيجه‌گيری: با توجه به نتايج، شناخت عوامل مؤثر و مرتبط با خودكارآمدی جهت انجام مداخلات و سياست‌گذاری‌های مناسب در مورد اين بيماری و لزوم برنامه‌های آموزشی بيشتر جهت افزايش ميزان خودكارآمدی ضروری به نظر می‌رسد.

Introduction: Self-efficacy made possible ability to understand patient from conditions and factors influencing health and he/she can decide to improve health and to enforce it. This study was aimed to determine the self-efficacy and related factors in diabetic patients. Methods: In this cross-sectional study, that was done randomly in diabetic patients referred to diabetes center, information were collected using demographic and questionnaire containing 15 questions about efficacy of glycemic control and correction, proper selection of food, foot examination, exercise and weight control. The validity and reliability assessed and data collected and enter to Stata software and were analyzes using t.test, χ2 and logistic regression. Results: The mean age of the 600 participating patients was 52.1±14 years. 57.3% was women and 42.7% male. The most common complications in sexes were visual complications. The mean of self-efficacy score was 54.9±14.3. 47.6% of participants had low self-efficacy. Low self-efficacy in those who had lower education was 2.7 against individuals who had higher education (OR=2.7; CI: 1.25-4.15), Also, low self-efficacy in people who have had complications, 1.9 vs. those who did not have complications (OR=1.9; CI: 1.25-2.55). Self-efficacy was inverse relationship with age and direct relationship with knowledge. Conclusion: According to results, it’s be necessary identifying the factors associated with the self-efficacy to interventions and appropriate policy on this disease and the need for more training programs to enhance self-efficacy.