اثر بارش بر عملكرد گندم ديم و شاخص رضايتمندي نياز آبي در مقياس زماني مختلف

The Effects of Rainfall on Dryland Wheat Yield and Water Requirement Satisfaction Index at Different Time Scales

گندم از مهم‌ترين محصولات استراتژيك جهان مي باشد كه از اهميت ويژه اي در غذاي مردم برخوردار است. در زراعت ديم گندم بارش يكي از اركان اصلي است به طوري كه اين پارامتر به‌عنوان تنها منبع تامين آب در ديم كاري محسوب مي شود. مطالعه حاضر بر روي 6 ايستگاه سينوپتيك در استان هاي خراسان شمالي، رضوي و جنوبي صورت گرفته است. در اين پژوهش از 25 سال داده هاي هواشناسي 6 ايستگاه سينوپتيك خراسان بزرگ و عملكرد گندم از سال هاي 1387-1362 استفاده شده است. در ابتدا به بررسي ميزان بارش در طول دوره رشد گندم پرداخته شد و سپس با محاسبه شاخص رضايتمندي نيازآبي (WRSI) در منطقه رضايت محصول از بارش و تبخير-تعرق مورد بررسي قرار گرفت. بر اساس نتايج حاصله ميانگين دراز مدت اين شاخص در ايستگاه بيرجند 72/44 درصد مي باشد كه در ميان ايستگاه هاي مورد مطالعه داراي كمترين مقدار است و بر اساس اين شاخص منطقه مورد مطالعه جهت كشت گندم ديم مناسب نمي باشد و كاشت آن همراه با ريسك بالايي خواهد بود. از ميان ايستگاه هاي مورد مطالعه دو ايستگاه مشهد و قوچان با ميانگين دراز مدت 87/92 و 27/92 درصد داراي بيشترين مقدار اين شاخص بودند، بر اين اساس، اين مناطق براي كشت گندم ديم بسيار مناسب بوده و از ريسك بسيار پاييني براي كشت گندم ديم برخوردار مي باشند.

Wheat is the worldʹs most important strategic products that are of particular importance in the diet. Wheat in rain fed agriculture is of main pillars so that these parameters can be fed as the only source of water. This study on 6 synoptic Station the provinces of North, Razavi and South Khorasan. In this study are used of 25 years of 6 synoptic stations meteorological data of Khorasan and wheat yield the years 1362 to 1387. First, Evaluation of rainfall data during wheat the growth period and water requirement satisfaction index (WRSI) in the area of precipitation and Evaluation evapotranspiration product. The results of the long-term average of Birjand station 44.72 percentage, that the lowest among the studied stations on the appropriate region of wheat planting is not dryland has been accompanied by high risk. The stations studied the long-term average of Mashhad and Ghochan 92.87 and 92.27% of the highest value of this index are based on these regions are highly suitable for dryland wheat and low risk are important for dryland cultivation of wheat.