بررسي فعاليت ضدباكتريايي دو گياه دارويي Trachyspermum copticum L. و Ziziphora tenuior L. در منطقه آزادشهر استان گلستان

Antibacterial activity of Trachyspermum copticum L. and Ziziphora tenuior L. from Azadshahr region in Golestan province

گياهان دارويي معطر از گذشته‌هاي دور براي پيشگيري و درمان بيماري‌هاي عفوني استفاده مي‌شده‌اند و استفاده از آنها در عصر حاضر نيز مورد توجه بسيار قرار گرفته است. دراين مطالعه به منظور بررسي فعاليت ضد باكتريايي عصاره اتانولي گياهان دارويي كاكوتي (Ziziphora tenuior L.) و زنيان (Trachyspermum copticum L.) كه علاوه بر پراكنش بهينه اكولوژيكي، از مصارف دارويي و خوراكي زيادي نيز نزد مردم بومي منطقه به عنوان ضد عفوني كننده و ضد التهاب برخوردارند. برگ‌هاي گياه كاكوتي و ميوه گياه زنيان در فروردين ماه 1392 و از رويشگاه طبيعي آنها واقع در حومه آزادشهر در استان گلستان جمع‌آوري و سپس عصاره اندام‌ها با اتانول 70 درصد و با روش پركولاسيون در چهار غلظت 500، 250، 125 و 62.5 ميلي گرم در ميلي‌ليتر تهيه گرديد. فعاليت ضد باكتريايي عصاره‌هاي گياهان عليه 4 گونه باكتري گرم مثبت و 5 گونه باكتري گرم منفي بر اساس انتشار در آگار و با روش‌هاي ديسك و چاهك تعيين شد. نتايج نشان دادند كه عصاره اتانولي هر دو گياه اثر ضد باكتريايي قابل توجهي عليه باكتري‌هاي مورد آزمون دارند و روش چاهك در مقايسه با روش ديسك ديفيوژن اثر بيشتري از خود نشان داد. حساس‌ترين باكتري‌ها نسبت به عصاره اين دو گياه در روش چاهك، استافيلوكوكوس اوريوس و استافيلوكوكوس اپيدرمايديس به‌ترتيب با قطر‌هاله عدم رشد 30 و 26 ميلي‌متر بودند و باكتري‌هاي گرم منفي در مقايسه با باكتري‌هاي گرم مثبت مقاومت بيشتري نشان دادند. نتايج اين تحقيق در تاييد يافته‌هاي اتنوفارماكولوژي اين دو گونه در منطقه و مستندسازي علمي مصارف سنتي اين گياهان در طب سنتي به‌عنوان ضدعفوني كننده و ضد پاتوژن مطرح مي‌سازد و اين يافته به‌عنوان يك سر نخ كليدي مي تواند در توجيه ضرورت انجام مطالعات باليني با هدف فرآوري، استخراج و توليد داروهاي موثر و كم خطر از عصاره اين گياهان در پيشگيري و درمان باشد

Native aromatic plants uses as the oldest known source to prevent and treat of current infectious diseases in many centuries. In this study to evaluated of antibacterial activity of ethanolic extracts of Ziziphora tenuior L. and Trachyspermum copticum L., aerial parts of both plants were collected from their natural habitats (Azadshahr –North of iran), then ethanolic extracts were obtained by perculation method and their four concentrations (500, 250, 125, and 62.5 mg/ml ) were used for antibacterial test against four species of Gram-positive and five Gram-negative bacteria by disc diffusion and agar well methods. The results showed that the ethanol extract of both plants have significant antibacterial effects against all tested bacteria, especially in well method. The most susceptible bacteria were S.aureus and S.epidetrmidis that showed inhibition zone diameter of 30, 26 mm in well method, respectively and gram negative bacteria were less susceptible than gram positive bacteria. So the results will be confirm the ethnopharmacology findings of these plants in traditional uses of this region, as an antiseptic and anti-pathogen and can be explained as a key clues to conduct clinical studies, extraction and production of effective and safe drugs for treat of many infectious diseases.