تاثير برنامه آموزش بهداشت بر اصلاح الگوي مصرف روغن در خانوارهاي تحت پوشش مراكز بهداشتي درماني شهر خمين

The effect of health education intervention based on PRECEDE framework on modification of vegetable oils consumption habits in families under the cover of health centers in Mani Shahr of Khomein

چكيده زمينه و هدف: مصرف روغن‎هاي جامد گياهي به دليل اين كه حاوي مقادير بالايي از اسيدهاي چرب اشباع و ترانس هستند، يكي از مهم‎ترين ريسك فاكتورهاي بيماري‎هاي قلبي و عروقي به حساب مي‎آيند. هدف از اين مطالعه اصلاح الگوي مصرف روغن بر اساس الگوي پرسيد در خانوارهاي تحت پوشش مراكز بهداشتي و درماني شهر خمين مي باشد. مواد و روش‎ها: اين مطالعه به صورت نيمه تجربي مورد- شاهدي مي باشد. جمعيت مورد مطالعه 136نفر از زنان خانوار شهرهاي خمين و محلات بودند كه به طور تصادفي در دو گروه مورد و شاهد قرار گرفتند. ابزار گردآوري اطلاعات پرسش‎نامه محقق ساخته بر اساس سازه‎هاي الگوي پرسيد بود. مداخله آموزشي در طي سه جلسه، به صورت يك بار در هفته و به مدت 60 الي 90 دقيقه بر اساس سازه‎هاي مدل پرسيد صورت گرفت و نمونه‎هاي پژوهش به مدت 2 ماه پي‎گيري شدند. يافته‎ها: ميانگين نمرات عوامل مستعد كننده(آگاهي و نگرش)، عوامل تقويت كننده، عوامل قادر ساز در گروه مداخله نسبت به گروه كنترل تفاوت معني‎دار آماري را نشان داد(05/0 > p). همچنين ميزان مصرف روغن جامد از 72 درصد به63 درصد كاهش و روغن مايع از28درصد به 37درصدافزايش نشان داد(05/0 > p). نتيجه گيري: طراحي و اجراي برنامه آموزشي بر اساس الگوي پرسيد مي‎تواند در كاهش مصرف روغن‎هاي جامد موثر باشد. واژگان كليدي: آموزش بهداشت،مدل پرسيد، روغن جامد، خمين

Abstract Background: The consumption of hydrogenated vegetable oils, rich sources of both saturated fatty acids and trans fatty acids, is one of the most important risk factors for cardio-vascular diseases(CVD). The aim of this randomized semi-experimental control study was to modify the consumption habits of vegetable oils among families under the cover of health centers of Khomeini city. Materials and Methods: 136 adult women living in Khomein and Mohallat were randomly allocated to case and control groups. Data gathering instrument was a questionnaire based on PRECEDE framework. The educational intervention was weekly conducted in three 60-90 minute sessions based on the PRECEDE framework constructs for two months. Results: Mean scores of predisposing (knowledge and attitude), reinforcing, and enabling factors showed a significant difference in the case group in comparison to the control group(p < 0.05). Also, hydrogenated vegetable oils consumption in case group decreased from 72% to 63% , whereas liquid vegetable oils consumption increased from 28% to 37%(p < 0.05). Conclusion: Planning and implementation of an educational intervention program based on PRECEDE framework can be effective in reduction of hydrogenated vegetable oils consumption. Keywords: Health Education, Hydrogenated vegetable oil, Khomein, PRECEDE framework