راه‌هاي نيل به نجات (اشراق) در تنتريسم بودايي

Salvation in Buddhist Tantrism

برخلاف بسياري از طريقت‌ها كه امكان نيل به نجات را در چشم‌اندازي دوردست، بعد از اين جهان و در التزام عملي به احكام و دستورات فرابشريميسر مي‌دانند، در طريقت‌هاي تنتره‌اي به نحو بنيادين، اين تفكر حضور دارد كه امكان دستيابي به نجات ضمن مراسم و صور آييني از طريق انجام اعمال جسمي و جنسيبا رعايت شروطي خاص، در همين جهان نه تنها براي معتقدان به يك دينيا فرهنگ خاص، بلكه براي همه انسان‌ها بدون توجه به هرگونه نظام ديني و ارزشي امكان‌پذير است. اين تلقي ديني از نجات به نظر مي‌رسد از آنجا ناشي مي‌شود كه در تنتريسم، انسان موضوع انديشه بودايي است نه خدا. همچنين در سنن رازآميز‌تنتره‌اي،«تن» نه توده‌اي خوارداشتني و تحقيرآميز، بلكه «معبد» مقدّسي است كه از طريق آن، انساناگر بداند آن را چه‌طور به كار ببرد، مي‌تواند به‌آساني به نجات دست يابد.نگارندگان در اين نوشتار، ابتدا به سير تحوّل تاريخ تفكر بودايي پرداخته‌اند، سپس ضمن بيان قلمرو معنايي تنتره و طبقه‌بندي متون تنتره‌اي، امكان نيل به نجات را در تنتريسم بودايي در راه‌هاي منتره، كاله‌چكره، وجره و سهجه معرّفي كرده‌اند و در‌نهايت،بر اساس گزارش تنتره‌ها، به بررسي تفاسير مختلف اين طريقت‌ها در باب نجات پرداخته‌اند.