بررسي هيدروژيولوژيكي چشمه هاي سازند آغاجاري در منطقه مسجد سليمان و لالي در شمال شرق استان خوزستان

Hydrogeological assessment of Aghajari Formation springs in Masjed Soleyman and Lali area, north-east of Khuzestan Province

منطقه مورد مطالعه با پوشش قابل ملاحظه اي از واحدهاي ماسه سنگي در شمال شرق استان خوزستان واقع شده است. هدف از انجام اين تحقيق بررسي خصوصيات هيدروژيولوژي منطقه و تعيين عوامل موثر بر آبدهي چشمه‌هاي موجود در منطقه است. در اين راستا مطالعات چينه شناسي، ليتولوژي و ساختاري انجام شده است و جهت بررسي خصوصيات شيميايي آب زيرزميني منطقه از چشمه ها نمونه برداري شده است. نتايج نشان مي دهد در بخش هايي از منطقه كه ضخامت ماسه سنگ قابل ملاحظه و تراكم شكستگي ها بيشتر است، آبخوان ماسه سنگي از ذخيره بيشتري برخوردار بوده و چشمه ها داراي آبدهي بيشتري مي باشند. علاوه بر اين محل ظهور چشمه ها با فراواني شكستگي هاي منطقه انطباق نزديكي نشان مي دهد. داده هاي هيدروشيميايي نيز نشان مي دهد كه چينه‌شناسي منطقه نقش مهمي در كيفيت شيميايي آب زيرزميني ايفا مي نمايد. همبستگي بين يون هاي سولفات و كلسيم (90/0=R) مويد فرايند انحلال ژيپس و انيدريت در منطقه است، به طوري كه تيپ آب اكثر چشمه ها سولفاته مي باشد.

The study area with considerable sandstone outcrop is located north-east of Khuzestan province. The aim of this study was to investigate hydrogeological status to find out factors affecting the springs discharge rate. To reach the goal, the stratigraghy, lithology and structural assessments were undertaken in the area, and also water sample collection was carried out. The results indicated that there is a positive correlation between springs occurrence and fracture density. The data also revealed that in areas where sandstone thickness is remarkable and fractures well developed, aquifer reservoir as well as spring discharge is promising. The hydrochemical data showed that water quality is controlled by stratigraphy. Correlation between sulfate and calcium ions (R=%90) proves that gypsum and anhydrite dissolution process, caused sulfate water type in the study area.