پيش گيري و درمان اختلالات رواني بر اساس نظام روابط چهارسويه و با نگرش به حديث جنود عقل و جهل

Prevention and Treatment of Mental Disorders Based on the System of Four -Fold Relations by Considering the Hadith of ˮForces of Reason and Ignoranceˮ

بروز و ظهور بسياري از اختلالات رواني ناشي از نابساماني هاي فكري و رفتاري در عملكرد شخص در روابط چهارسويه است. از طرفي، با مراجعه به حديث مشهور جنود عقل و جهل، درمي يابيم ويژگي هايي كه اين حديث براي عقل و عقلاني زيستن از يك سو و براي جهل و جاهلانه زيستن از سوي ديگر، بيان داشته است نقطه عطفي در سامان دهي روابط چهارسويه و مبارزه با عوامل و عناصر نابساماني در روابط مزبور به شمار مي رود. اين مقاله بر آن است تا با روش اسنادي و با روشي توصيفي ـ تحليلي، ضمن مراجعه به منابع ديني و متون روان شناختي و نگرشي به حديث «جنود عقل و جهل»، نقش صفات و ويژگي هاي عقلانيت در تنظيم و سامان دهي روابط چهارسويه، همچنين نقش صفات و ويژگي هاي جهالت در نابهنجارسازي روابط چهارسويه و راه هاي برون رفت و فروكاستن از اين نابهنجاري ها را مورد تجزيه و تحليل قرار دهد. نتايج حاكي از آن است كه هر شخصي براي سامان دهي زندگي خود، نيازمند برقراري ارتباط مناسب و سالم با خدا، ديگران، محيط و خويشتن است. همچنين روشن شد اختلالات رواني در اكثر موارد ناشي از ناكارآمدي و نارسايي در روابط چهارگانه انسان است. بنابراين، هرقدر روابط انسان نظام مندتر و سامان يافته تر باشد، مسير رهايي و برون رفت وي از اختلال هاي رواني روشن تر و هموارتر خواهد بود.

Many psychological disorders are ascribed to mental and behavioral confusions in a person’s function in four-fold relations. Referring to the well-known Hadith of forces of ?reason and ignorance?, we understand that the features mentioned in this Hadith concerning the role of reason and healthy life, on the one hand, and ignorance and miserable life on the other hand, represent a turning point in regulating the four-fold relations and combating the causes of disorder in these relations. Using a descriptive – analytical method and a documentary approach, referring to religious sources and psychological texts and reviewing the Hadith of ?forces of reason and ignorance?, this paper seeks to analyze the role of rationality in regulating the four-fold relations as well as the role of ignorance in deteriorating these relations, and the ways to treat and reduce the effect of abnormalities. The research results show that in order to be able to live a good and healthy life, one needs to establish close relations with God, people, environment and himself. The results also show that, in most cases, psychological disorders result from manʹs inability to foster the four-fold relations. Therefore, the more regulated the relations, the easier and more effective the way of overcoming psychological disorders.