پديد آورندگان :
فتح العلومي، سولماز نويسنده دانشجوي سابق كارشناسي ارشد گروه علوم خاك، دانشكده فناوري كشاورزي و منابع طبيعي، دانشگاه محقق اردبيلي , , اصغري، شكراله نويسنده استاديار گروه علوم خاك، دانشكده فناوري كشاورزي و منابع طبيعي، دانشگاه محقق اردبيلي ,
كليدواژه :
رطوبت قابل استفاده , لجن فاضلاب شهري , توزيع اندازه منافذ , خاك لوم شني , هدايت هيدروليكي , پايداري خاكدانه
چكيده فارسي :
خاك‌هاي درشت بافت عموماً داراي ماده آلي ناچيز و ساختمان ناپايدار هستند. استفاده از مواد زايد ارزان قيمت مثل لجن فاضلاب يكي از روش‌هاي رفع يا كاهش مشكلات خاك‌هاي مذكور مي‌باشد. هدف از تحقيق حاضر بررسي تاثير لجن فاضلاب شهري اردبيل بر برخي خصوصيات فيزيكي و هيدروليكي يك خاك لوم شني منتخب از دشت اردبيل زير كشت گندم بود. آزمايش گلخانه اي به صورت طرح بلوك هاي كامل تصادفي در 5 تيمار و 4 تكرار اجرا گرديد. تيمارها شامل مقادير 0 (شاهد)، 5/11، 23، 46 و 69 گرم لجن هوا‌خشك در كيلوگرم خاك هوا خشك كه به ترتيب معادل صفر، 30، 60، 120 و 180 تن لجن در هكتار بودند. پس از اختلاط لجن با خاك، بذر گندم بهاره در گلدان ها كشت گرديد. اندازه گيري پارامترها 4 ماه بعد از اختلاط لجن با خاك و پس از برداشت گندم انجام گرفت. نتايج نشان داد كه كليه مقادير مصرفي لجن از 30 تا 180 تن در هكتار به ترتيب و به طور معني‌دار باعث كاهش جرم مخصوص ظاهري به ميزان 34/3 تا 88/9 درصد، جرم مخصوص حقيقي به ميزان 32/1 تا 43/4 درصد، منافذ ماكرو (µm 75 < ) به ميزان 12/9 تا 8/145 درصد و هدايت هيدروليكي اشباع به ميزان 3/129 تا 5/440 درصد نسبت به شاهد گرديد. كاربرد لجن در مقادير 30 تا 180 تن در هكتار، كربن آلي را به ميزان 94/21 تا 176 درصد، ميانگين وزني قطر خاكدانه ((MWD را به ميزان 78/64 تا 233 درصد، تخلخل كل را به ميزان 24/1 تا 6 درصد، رطوبت ظرفيت مزرعه را به ميزان 91/1 تا 14/15 درصد، رطوبت نقطه پژمردگي دايم را به ميزان 3/1 تا 85/15 درصد، رطوبت قابل استفاده گياه را به ميزان 22/2 تا 98/14 درصد، منافذ ميكرو (µm 30 > ) را به ميزان 56/1 تا 19/24 درصد و منافذ مزو (µm 75 تا30) را به ميزان 7/10 تا 29 درصد به ترتيب و به طور معني دار نسبت به شاهد افزايش داد. با توجه به نتايج تحقيق حاضر، امكان استفاده از لجن فاضلاب شهري اردبيل به منظور ارتقاي كيفيت فيزيكي خاك هاي درشت بافت به ويژه در شرايط زير كشت گياه وجود دارد.
چكيده لاتين :
Coarse-textured soils have generally low organic matter and unstable structure. Using cheap waste materials such as sewage sludge is one of the solutions for their associated problems. The purpose of this study was to investigate the effects of Ardabil municipal sewage sludge on some physical and hydraulic properties of a sandy loam soil selected from Ardabil plain under cultivation of spring wheat. A greenhouse experiment was done as randomized complete block design with 5 treatments and 4 replications. The treatments were zero (control), 11.5, 23, 46, 69 g of air dried sludge per kg of air dried soil equivalent to zero, 30, 60, 120 and 180 tons of sludge/ha, respectively. After mixing the sludge with the soil, the spring wheat seeds were sown in pots. Parameters were measured after wheat harvest, 4 months after mixing the sludge with the soil. The results showed that the all rates of sludge from 30 to 180 ton/ha significantly decreased soil bulk density, particle density macropores ( > 75 µm) and saturated hydraulic conductivity, relative to the control, in the ranges of 3.34 to 9.88, 1.32 to 4.43, 9.12 to 145.8 and 12.93 to 44.05 percents, respectively. Also application of the sludge at rates 30 to 180 ton/ha, increased organic carbon, mean weight diameter of aggregates, total porosity, field capacity, permanent wilting point, available water capacity, micropores ( < 30 µm), and mesopores (30-75 µm), as compared with the control, within the ranges of 1.24 to 6, 1.91 to 15.14, 1.3 to 15.85, 2.22 to 14.98, 1.56 to 24.19, 10.7 to 29 percents, respectively. According to the findings of the present research, Ardabil municipal sewage sludge can be used to improve the physical quality of coarse-textured soils especially under plant cultivation.
