تأثير انواع متفاوت كاربري زمين بر خصوصيات فيزيكي، شيميايي، و زيستي خاك در جنگل الندان ساري

Impact of Different Land-Use Types on Soil Physical, Chemical and Biological Properties in Alandan Forest- Sari

چكیده امروزه، تخریب اكوسیستم‏های طبیعی و تبدیل آن‌ها به كاربری‏های دیگر موجب تغییرات چشمگیری در خصوصیات خاك شده است. این تحقیق به‌‌منظور بررسی تأثیر تغییر كاربری اراضی بر خصوصیات فیزیكی، شیمیایی، و زیستی خاك در بخشی از چشم‌اندازهای جنگل‌‌های صنایع چوب و كاغذ مازندران در سری الندان، كه از تنوع كاربری اراضی (تودة خالص راش، تودة مخروبه، تودة دست‌كاشت ون، تودة دست‌كاشت كاج سیاه، و زمین كشاورزی) برخوردار است، انجام شد. به‌همین منظور، نمونه‏های خاك به‌صورت تصادفی (تعداد 6 نقطه در هر كاربری) و از عمق 0ـ10، 10ـ20، و 20ـ30 سانتی‏متر به‌وسیلة استوانة فلزی (قطر 8 سانتی‏متر) برداشت شد. درصد رطوبت، چگالی ظاهری، واكنش خاك، هدایت الكتریكی، كربن آلی، نیتروژن كل، پتاسیم و كلسیم قابل جذب، آمونیوم، و نیترات خاك در آزمایشگاه اندازه‏گیری و شاخص‏های نرخ خالص معدنی‏شدن نیتروژن، تولید آمونیوم، و تولید نیترات محاسبه شد. مقایسۀ خصوصیات فیزیكی و شیمیایی خاك اختلاف معنی‏داری (05/0p<) را در بین كاربری‏های مختلف نشان داده است؛ به‌طوری‌ كه بیشترین مقدار مشخصه‏های واكنش خاك، ازت كل، كلسیم قابل جذب، و آمونیوم خاك در كاربری جنگل‏كاری ون، و كمترین میزان ازت كل، pH، و نرخ تجزیه‏پذیری بقایای گیاه (بیشترین میزان نسبت كربن به نیتروژن) در جنگل‏كاری كاج مشاهده شده است. معدنی‌شدن خالص نیتروژن و تولید خالص آمونیوم نیز فقط در جنگل‏كاری ون رخ داده است. نتایج این تحقیق مؤید تأثیر چشمگیر انواع كاربری‏ها بر خصوصیات خاك است.

Nowadays, natural ecosystems degradation and its conversion to other land uses can createconsiderable changes in soil properties. The present study was conducted to investigate impact of landuse change on soil physical, chemical and biological properties in five common types of land-uses inthe mountain forest area in the north of Iran (in a part of Alandan district, Mazandaran– Sari), namelyarable land, pine plantation, ash plantation, beech stand and destructed forest stand. The soil sampleswere taken from soil depths 0-10, 10-20 , 20-30 cm with using coring method (8 cm diameter) in eachsite randomly (n=6). The moisture content of soil, pH, EC, bulk density, available K and Ca, organiccarbon and total N, NH4+ and NO3- concentration was measured in the laboratory and Net Nmineralization, net ammonification and net nitrification was calculated. Results showed significantdifference (P<0.05) in soil physical and chemical properties between different land-uses types. As, thehigher pH, available Ca, total nitrogen and ammonium were observed in ash plantation and lowesttotal nitrogen, pH amount and litter decomposition rate (highest C/N ratio) was found in pineplantation. Also, net N mineralization and ammonification were occurred just in the soil of Ashplantation. Results of this study indicate a significant impact of different land use type on soilproperties.