بررسي همگرايي اقتصادي ميان ايران و كشورهاي حوزه درياي خزر (كاربرد مدل جاذبه)

The Survey of Economic Integration among Caspian Sea Countries (Gravity Equation Model)

از جمله واكنشهاي عملي كشورها براي مقابله با پديده جهانيشدن ميتوان به همگرايي اقتصادي اشاره كرد. امروزه همگرايي اقتصادي، همزمان با جهانيشدن رونق گرفته است و بنابراين، انتخاب اتحاديه يا گروه تجاري منطقهاي يكي از اهداف مهم برنامهريزي تجاري است. اين مقاله همگرايي اقتصادي ميان ايران و كشورهاي حوزه درياي خزر شامل آذربايجان، قزاقستان، روسيه و تركمنستان را بررسي ميكند. از اينرو، از يك مدل جاذبه براساس اثبات جديد و با استفاده از تصريح ماتياس (1997) استفاده شده و برآوردها بهصورت حداقلمربعاتتعميميافته (GLS) انجام شده است. جامعه آماري اين تحقيق شامل پنج كشور در دوره زماني 2008 - 1998 است. نتايج نشان ميدهد همكاريهاي اقتصادي ايران و كشورهاي حوزه درياي خزر، به افزايش قابلملاحظه جريانات تجاري دوجانبه منجر ميشود. همچنين، در اين گروه كمترين مقاومت وارداتي به ايران تعلق دارد كه از لحاظ توان صادراتي، رتبه دوم را بهخود اختصاص داده است، بنابراين، اگر ايران با كشورهاي منطقه، طرح تجارت آزاد ايجاد كند، ممكن است بيشترين اثر ايجاد تجارت در بازار ايران رخ دهد. همچنين، مشخص گرديد كشش بلندمدت صادرات بزرگتر از كشش بلندمدت واردات است.

Among the practical responses of countries to deal with the phenomenon of globalization and economic integration it can be noted that nowadays, the convergence of the economic boom has coincided with the globalization, so choosing a union or regional trade group, is one of the important objectives of the business plan. This paper examines the economic convergence between Iran and the Caspian Sea littoral states of Azerbaijan, Kazakhstan, Russia and Turkmenistan. Therefore, a gravity model based on the new evidence and stipulation were used.The study consisted of five countries in the period of 1998 to 2008. The results show that Iran has the least resistance to import and it has second rank in export. Also the results show Caspian Seaʹs economic integration increases bilaterally between the countries. Furthermore the long-term elasticity of exports is greater than the long-term elasticity of imports.