بررسي ارتباط ويژگي آوندها و اشعه چوبي با فراواني بيماري مرگ هلندي در درختان خانوادۀ نارون

The Role of Xylem Vessel Size and Ray Traits in Dutch Elm Disease Frequency in Ulmaceae

امروزه، بیماری مرگ هلندی نارون از مخرب ‏ترین و شایع‏‏ترین بیماری‏های گیاهان آوندی محسوب می‏شود كه در سراسر دنیا به ‏‏عنوان یك معضل بزرگ جهانی شناخته شده است. این پژوهش با هدف مقایسۀ تعداد و قطر آوندهای چوب بهاره و تابستانه و اندازۀ اشعه چوبی در چهار گونه از خانوادۀ نارون‏ها، اوجا (Ulmus carpinifolia)، آزاد (Zelkovacarpinifolia)، ملچ (Ulmus glabra)، و داغداغان (Celtis australis) انجام شد. پس از برش‏‏ های عرضی بسیار نازك با دستگاه میكروتوم و انجام ‏دادن مراحل متفاوت رنگ‏ آمیزی، اسلاید‏های میكروسكوپی از آن‏ها تهیه شد. داده ‏‏های حاصل از اندازه‏ گیریِ ویژگی‏ های آوندها و اشعه چوبی در بین گونه‏ های سالم و بیمار از طریق آنالیز واریانس یك‏طرفه در سطح احتمال 01/0 تحلیل و مقایسۀ میانگین‏‏ ها با استفاده از آزمون دانكن انجام شد. نتایج نشان داد كه از بین گونه‏ های مذكور بیشترین فراوانی بیماری مربوط به اوجا و كمترین فراوانی مربوط به داغداغان است. نتایج بیان‏گر وجود تفاوت معنی‏دار در بین گونه ‏ها از نظر ویژگی آوندها و اشعة چوبی است. بررسی‏ های میكروسكوپ نوری و الكترونی گویای تخریب و تغییر در ساختار آوندها و اشعه چوبی است.

Dutch elm disease is one of the most destructive and common plant vascular diseases now which isknown as a global problem. The aim of this study was comparison of early- and late-wood vesselsdiameter and ray dimensions. In 4 species: Ulmus carpinifolia, Zelkova carpinifolia, Ulmus glabra andCeltis australis from Ulmaceae. Then, very thin transversal sections were prepared and after differentstages of staining, microscopic slides were prepared. The data of xylem vessel and ray attributesmeasurement among disease and healthy species analysis via one-way at level of 0.01. The comparemeans was done with Duncan test. The results showed that the maximum and minimum frequency ofdisease belong to English elm and Hackberry respectively. There is significant difference betweenxylem vessels and ray attributes of species. The results of light and electron microscopy showed thatthere is a change and destruction in xylem vessels and ray structure in affected trees.