انسان شناسيِ كلاميِ مطهري؛ معبري براي سياست شناسي

The Relationship between Epistemology and the Political Thought of Master of Illumination

برخي بر اين ايده اند كه هر شرحي از سياست بايد از طبيعتِ انسان، امكانات و محدوديت هايش آغاز شود نه از توانايي انسان؛ از اين رو بايدهاي مذهبي و ديني را به كنار نهاده و براساس بايدهاي علمي يا باهست ها و ممكنات مادي به سياست انسان پرداخته اند اما شهيد مطهري كسي است كه در مقابل اين ايده قرار گرفته و ايده اي ديگر درباره انسان وحضورش در اجتماع و سياست بيان داشته است بدين جهت اين مقاله در صدد پاسخ اين سوال است كه انسان شناسي مطهري با رهيافت كلامي چيست؟ و چگونه مي تواند پايه و معبري براي حل مشكلات نظام سياسي واقع شود؟ نگارنده بر اين باور است كه انسان شناسي از مباحث مهم كلام جديد است و شهيد مطهري به عنوان يك متكلم، نظام كلامي خود را بر مبناي فطرت استوار كرده است و بر اساس آن به انسان شناسي پرداخته است در نگاه او چون انسان دو نظام يعني نظام طبيعي ونظام فطري دارد پس فقط به نظام طبيعي اولويت انحصاري نبايد داد زيرا انسان اگر چه داراي زندگي مادي و فرهنگي است وسيرتكاملي انسان از جسم مادي شروع مي شود اما به سوي انسانيت كمال مي يابد چون انسان هم انتخاب شده وهم انتخاب گر است او با نفي نظريه ماركسيستي و نظريه رياليستي در انسان شناسي،اظهار مي دارد انسان"نه" روح محض و"نه" ماده محض است پس بايد معاش و معاد او توامان باشند و براي تحصيل سعادت بايد هم در نفي مملوكيت خود و هم در نفي مالكيت ديگران برخود، تلاش نمايد.

In this article, it has been noted to the three issues of the kinds of insight, the means of insight, and the significance of insight in his view along with the presentation of a brief analysis of his political thought. It has been concluded that there exists a fundamental relationship between the two stated categories in the thought of master of illumination; it means that his political thought would be of epistemology foundation. Shahab al-Din Sohravardi was one of the great philosophers of the world of Islam living in the sixth century after hijrah. As a creative thinker, he could develop a new plan on the basis of this very creativity and thought. He inferentially stated philosophy and knowledge in his illuminationist wisdom and consequently it was founded a new model of thought in philosophy. The statement of a sort of knowledge being considered as “intuitive knowledge” was the outcome of his trials in field of philosophy.