ماگماتيسم قوسي در بخش مياني نوار سنندج-سيرجان (غرب ايران) و روابط ژيوشيميايي حاكم بر گرانيتوييدهاي اين منطقه

Arc-type magmatism in middle part of the Sanandaj-Sirjan Zone (western Iran) and geochemical characteristics of the granitoids of this area

گرانيتوييدهاياليگودرز، دهنو، بروجرد و الوند در بخش مياني نوار سنندج-سيرجان و درون سنگ هاي دگرگوني ناحيه اي نفوذ كرده اند. گرانيت، گرانوديوريت و توناليت مهمترين واحدهاي سنگي اين مناطق را تشكيل مي دهند. مقايسه تركيب شيميايي گرانيتوييدهاي اليگودرز با ساير گرانيتوييدهاي مناطق فوق دلالت بر منشا مشترك و تحولات پتروژنتيكي مشابهي دارد كه تمامي آنها را تحت تاثير قرار داده است. تمامي آن ها روندهاي يكساني را در نمودارهاي هاركر نشان داده و داراي نمودارهاي عادي سازي شده كندريتي مشابهي هستند. تبلور بخشي بيوتيت، آمفيبول، فلدسپات و اكسيدهاي آهن-تيتانيم نقش مهمي در تحولات ماگمايي و ايجاد ماگماهاي با تركيب مختلف داشته است. توناليت ها كه مقادير فراواني آمفيبول دارند، ويژگي هايي مشابه با سنگ هاي كومولايي داشته و رفتار نسبتا متفاوتي را در مقايسه با ساير سنگ ها از خود نشان مي دهند. تمامي اين گرانيتوييدها شبيه به گرانيت هاي نوع I هستند كه در محيط قوس قاره اي تشكيل مي شوند. تمامي آن ها در بازه زماني كوتاهي در ژوراسيك مياني متبلور شده اند و حاصل فعاليت هاي شديد ماگمايي هستند كه هم زمان با فرورانش اقيانوس نيوتتيس به زير بلوك ايران رخ داده است. گرانيت الوند در مقايسه با ساير گرانيتوييدها از K2O, Rb, Cr, Cs و Thغني و از Caتهي شده است. اين ويژگي ها گوياي نقشي است كه سنگ هاي رسوبيدر پتروژنز گرانيت الوند داشته اند و باعث شباهت نسبي آن ها با گرانيت نوع S نيز شده اند. فراواني عناصر كمياب خاكي در گرانيتوييدهاي بخش مياني نوار سنندج-سيرجان و مقايسه آن با گرانيتوييدهاي آند گوياي تشكيل ماگما در اعماق كم پوسته (30km~) است.

Granitoids of Aligoodarz, Dehno, Boroujerd and Alvand are located in the middle part of the Sanandaj-Sirjan Zone (SSZ), western Iran and intruded the regional metamorphic rocks. Granite, granodiorite and tonalite are the most abundant rock types. Comparison of chemical composition of Aligoodarz granitoids with those from other areas indicates that they are co-genetic and have petrogenetic relations. All of them show continuous trends on Harker variation diagrams and have similar chondrite-normalized multi elements patterns. Fractionation of biotite, amphibole, feldspar and Fe-Ti oxides had important effect on magma evolution and generation of different magma types. In contrast to other rock types, tonalites show relatively different chemical behavior. They have abundant amphibole and are similar to cumulative rocks. The granitoids in this study are similar to I-type granitoids generated in continental arcs. They have relatively the same age and are the result of intense magmatic activity during Middle Jurassic time in response to the subduction of Neotethys oceanic crust beneath Centeral Iran. Alvand granite has the slightly different composition. It is enriched in Cs, Cr, Rb, K2O and Th but depleted in Ca in comparison with other granitoids. All of these features indicate the role of sedimentary rocks in the petrogenesis of Alvand granite. Comparison of the rare earth elements abundances in SSZ granitoids with those from Andean rocks indicates magma generation at shallow crustal levels.