پديد آورندگان :
علي‌محمدي، يوسف نويسنده دانشجوي كارشناسي ارشد، گروه اپيدميولوژي، دانشكده بهداشت و تغذيه، دانشگاه علوم پزشكي شيراز، شيراز، ايران , , رجبي، عبدالحليم نويسنده دانشجوي دكتراي تخصصي اپيدميولوژي، گروه اپيدميولوژي، دانشكده بهداشت، دانشگاه علوم پزشكي ايران، تهران، ايران , , آذر بخش، حبيب ا... نويسنده دانشجوي كارشناسي ارشد، گروه اپيدميولوژي، دانشكده بهداشت، دانشگاه علوم پزشكي شيراز، شيراز، ايران , , اسماعيل‌زاده، فيروز نويسنده دانشجوي دكتري، گروه اقتصاد بهداشت، دانشكده مديريت و اطلاع‌رساني،دانشگاه علوم پزشكي تهران، تهران، ايران , , قرباني، محمد نويسنده دانشجوي دكتراي تخصصي اپيدميولوژي، كميته تحقيقات دانشجويي دانشگاه علوم پزشكي شيراز، شيراز، ايران ,
كليدواژه :
مناطق شهري , عقرب گزيدگي , خوزستان , اپيدميولوژي
چكيده فارسي :
مقدمه: عقرب‌گزيدگي يكي از معضلات بهداشتي بسياري از كشورهاي گرمسيري و در حال توسعه است. در ايران خصوصاً در مناطق جنوب كشور عقرب‌گزيدگي از مهم‌ترين مسايل بهداشتي محسوب مي‌گردد؛ به طوري كه استان خوزستان از جمله مهم‌ترين كانون‌هاي عقرب‌گزيدگي در كشور محسوب مي‌شود. اين مطالعه جهت تعيين ويژگي‌هاي اپيدميولوژيك افراد گزيده شده توسط عقرب در منطقه هفت گل استان خوزستان صورت پذيرفت.
مواد و روش: اين مطالعه از نوع مقطعي است و به بررسي داده‌هاي موجود در پرونده‌هاي بيماران مراجعه‌كننده به مركز بهداشت شهرستان هفت گل استان خوزستان طي دو سال 90 و 91 پرداخته است. به اين ترتيب كه اطلاعات مربوط به هر بيمار از پرونده استخراج و در چك ليستي كه بدين منظور آماده شده بود وارد شد. اطلاعات وارد نرم‌افزارSPSS نسخه 19شد و سپس با استفاده از روش‌هاي آمار توصيفي و آزمون‌هاي كاي اسكوير و فيشر تجزيه و تحليل گرديد.
يافته‌ها: از بين 459 بيمار مورد بررسي 4/48% در سال 1390 و 6/51% در سال 1391 اتفاق افتاده بود و نسبت جنسي 52% مرد و 48% زن بودند، ميانگين سن افراد مذكر 06/17±62/29و افراد مونث 4/17±02/32 سال بود. بيش‌ترين و كمترين درصد گزش به ترتيب متعلق به گروه سني 29-20 ساله و 69-60 ساله بود، 7/39 درصد گزش‌ها در دست‌ها، 6/38 درصد در پاها، 1/5 درصد در سر و گردن و 5/16 درصد در ناحيه تنه اتفاق افتاده بود. بيش‌ترين شيوع عقرب‌گزيدگي از ماه خرداد تا شهريور گزارش شد. بيش‌ترين تعداد بيماران مورد مطالعه، در مناطق شهري سكونت داشتند. بيش‌ترين شغل در بين عقرب گزيده‌ها بين خانه‌دارها بوده است و از لحاظ نوع عقرب،4/52% عقرب زرد، 1/32% سياه و 5/15% نامشخص بوده است.
بحث و نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‌ها، مردان بيشتر از زنان، گروه سني جوان، دست و پاها و ساكنين مناطق شهري به ويژه در ماهاي گرم سال با فراواني نسبي بيشتر در معرض خطر گزش قرار دارند. لذا توصيه مي‌شود آموزش‌هاي لازم به خانواده‌ها به خصوص ساكنين مناطق شهري در زمينه رعايت ايمني و استفاده از پوشش مناسب هنگام راه رفتن داده شود.
چكيده لاتين :
Background: Scorpion stings are one of the major health problems in many tropical and developing countries. In Iran, especially the southern regions of the country, scorpion sting is one of the most important health issues; such a way that Khuzestan province is one of the most important foci of scorpion sting. Therefore, the present study aimed to determine the epidemiological characteristics of the individuals bitten by scorpions in Haft gel region, Khuzestan province.
Methods: This cross-sectional study aimed at reviewing the medical records of the patients referring to the health center of Haft gel region, Khuzestan province within 2011-2012. The information about the study patients was extracted from their records and was entered into a checklist. Then, the data were entered into the SPSS statistical software (v. 19) and analyzed using descriptive statistics, chi-square, and Fisher’s exact test.
Results: Among the 459 cases, 48.4% and 51.6% were related to 2011 and 2012, respectively. Besides, 52% of the cases were male and 48% were female. The mean age of the male and female patients was 29.62±17.06 and 32.02±17.4 years, respectively. The highest and lowest percentages of bites were related to 20-29 and 60-69 year old age groups, respectively. In addition, 39.7%, 38.6%, 5.1%, and 16.5% of the bites were related to hands, feet, head and neck, and trunk, respectively. Moreover, the highest prevalence of scorpion stings was reported from June to September. The majority of the patients lived in urban areas and was homemaker. Furthermore, the case was caused by yellow, black, and uncertain scorpions in 52.4%, 32.1%, and 15.5% of the patients, respectively.
Conclusion: Based on the findings, males more than females, younger age groups, hands and feet, and urban areas were at a higher risk of scorpion stings, especially in warm months. Therefore, families, particularly those living in urban areas, should be trained regarding safety and proper use of cover when walking.
