تاثير وزن بنه مادري و محلولپاشي بر ويژگي هاي بنه دختري و عملكرد گل زعفران (Crocus sativus L.) در سال اوّل

Effects of maternal corm weight and foliar application on replacement corm characteristics and flower yield of saffron (Crocus sativus L.) in the first year

زعفران (Crocus sativus L.) از گياهان بومي و ارزشمند ايران است كه مصرف صحيح عناصر غذايي در رشد و نمو و توليد محصول آن از اهميت ويژه اي برخوردار است. از آنجاييكه زعفران از طريق بنه تكثير مي‌يابد، لذا توليد بنه هاي دختري قوي از طريق تغذيه مناسب همواره مورد توجه بوده و محلولپاشي عناصر غذايي يكي از روش‌هاي كمكي در تغذيه گياهي محسوب مي شود. اين آزمايش با هدف بررسي اثرات وزن‌هاي مختلف بنه مادري كشت شده و سطوح مختلف غلظت محلولپاشي بر ويژگي هاي بنه دختري و عملكرد گل زعفران انجام شد. بدين منظور آزمايشي طي سالهاي 1390 تا 1391 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد به ‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار سطح وزن بنه مادري (گروه‌هاي وزني 3-1/1، 5-1/3، 7-1/5 و 9-1/7 گرم) و چهار سطح محلولپاشي با محلول غذايي كامل (غلظت‌هاي 0، 6، 8 و 10 در هزار) و در سه تكرار انجام شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه وزن بنه مادري اثر معني‌داري بر ويژگي هاي مورد مطالعه بنه و گل زعفران دارد. در بين تيمارهاي آزمايش، استفاده از بنه مادري با گروه وزني 9-1/7 گرم، بيشترين تعداد كل بنه در واحد سطح (408 بنه در مترمربع)، بيشترين عملكرد بنه (809 گرم در مترمربع) و بيشترين عملكرد گل تر (25/5 گرم در مترمربع) را نشان داد. با كاهش وزن بنه‌هاي كشت شده تعداد و عملكرد بنه، گل و كلاله زعفران كاهش ‌يافت. تاثير تيمارهاي مختلف محلولپاشي و همچنين اثر متقابل وزن بنه مادري و محلولپاشي بر ويژگيهاي مورد مطالعه بنه و گل زعفران معني‌دار نبود. به‌طور كلي نتايج تحقيق حاضر نشان مي‌دهد كه استفاده از بنه مادري با وزن بيشتر تاثير مثبت و معني?داري بر ويژگيهاي مورد مطالعه بنه دختري و گل زعفران دارد؛ لذا توصيه مي‌شود براي دستيابي به عملكرد بالاي زعفران، تا حد امكان از بنه‌هاي درشت با وزن بيشتر استفاده گردد.

Saffron (Crocus sativus L.) is one of the native and valuable plants of Iran that proper use of nutrients is particularly important in the development and production. Since saffron is reproduced by corm, so always been considered production of replacement corms through appropriate nutrition; and foliar application is one of auxiliary methods in this crop nutrition. In order to investigate the effects of different maternal corm weight and different levels of foliar concentrations on replacement corm characteristics and flower yield of saffron, an experiment was conducted as factorial based on a complete randomized block design with three replications and 16 treatments at the Agricultural Research Station, Ferdowsi University of Mashhad during growing season of 2011-2012. Treatments were four corm weights (1.1- 3, 3.1- 5, 5.1- 7 and 7.1- 9 g) and 4 levels of foliar application (0, 6, 8 and 10 per 1000). Variance analysis results revealed that the maternal corm weight had significant effect on studied characteristics of saffron corm and flower. Among the treatments, maternal corm with 7.1-9 g weight had the highest total corm number (408 corms.m-2), corm yield (809 g.m-2) and fresh flower yield (5.25 g.m-2). The number and yield of corm, flower and stigma of saffron were decreased with decreasing in maternal corm weight. The studied characteristics of corm and flower were not affected using foliar application and interactions of corm weight with foliar application. Generally, the results of presented research show that the maternal corm with high weight has significant and positive effects on the studied characteristics of replacement corm and flower of saffron. Therefore, it is recommended to achieve high yield of saffron, as far as possible, large maternal corms with more weight should be used.