مطالعه تنوع و تمايز ريخت سنجي كيلكا معمولي (Clupeonella cultriventris) با استفاده از تحليل عاملي (PCA) و آناليز تابع تشخيص (DFA) در سواحل جنوبي درياي خزر

Investigation of morphometric variation and differentiation in common kilka (Clupeonella cultriventris) using factor analysis (PCA) and discriminant function analysis (DFA) in southern part of the Cas

اين مطالعه به منظور بررسي تنوع و تمايز ريختي كيلكا معمولي (Clupeonella cultriventris) صيد شده از بندرگاه هاي اميرآباد و بابلسر طي زمستان 1391 انجام گرفت. در مجموع، 330 قطعه ماهي (272 قطعه از اميرآباد و 58 قطعه از بابلسر) توسط تور قيفي صيد و از لحاظ 30 صفت ريخت سنجي، 9 صفت شمارشي، طول، وزن بدن و گناد مورد سنجش قرار گرفتند. نتايج حاصل از تحليل واريانس دو طرفه (Two-way ANOVA) براي ويژگي هاي ريخت سنجي اصلاح شده نشان دهنده اثر متقابل معني دار ميان ايستگاه و جنسيت ماهي بود (P < 0.05). نمونه هاي نر و ماده به طور متوسط به ترتيب در 74% و 48% از صفات، اختلاف معني داري را ميان دو ايستگاه نشان دادند (P < 0.05). نمونه هاي كيلكا نر و ماده صيد شده از بندر بابلسر در مقايسه با همتايان خود در اميرآباد داراي طول و وزن بيشتري بودند. نتايجDFA و رسم نمودار پراكنش نقاط براساس مولفه هاي اصلي (PCA) بر روي صفات ريخت سنجي و شمارشي، وجود ذخاير كاملاً متمايز كيلكا معمولي را در صيدگاه هاي اميرآباد و بابلسر و دو شكلي جنسي در بين افراد نر و ماده را تاييد نكردند. در مجموع، صفات ريخت سنجي بهتر از صفات شمارشي نشان دهنده تمايز و تفكيك ذخاير كيلكاي معمولي در منطقه مورد مطالعه بودند.

This study was conducted to investigate morphometric variation and differentiation in common kilka (Clupeonella cultriventris) caught from Amir Abad and Babolsar fishing ports during winter 2013. Totally, 330 specimens (272 specimens from Amir Abad port and 58 specimens from Babolsar port) were caught by lift net and 30 absolute morphometric traits, 9 meristic traits, length and gonad, body weights were measured. Results of Two-way analysis of varience on standard morphometric traits indicated significant interactions between sampling stations and fish gender (P < 0.05). Male and female specimens showed significant differences between stations in 74 and 48% of traits, respectively (P < 0.05). Specimens of male and female caught from Babolsar port had more length and weight in contrast to their counterparts in AmirAbad. Results of DFA and scatter polt diagram of principle components (PCA) did not confirm the existence of distinct common kilka stocks at Amir Abad and Babolsar stations and sexually dimorphic between male and female individuals. Overally, morphometric traits could better explain differentiation of common kilka studied in the area.