بررسي عوامل مرتبط با مهاجرت بيماران در استان كرمان

Factors Related to Patient Migration in Kerman Province

مقدمه:آگاهي درست از چگونگي استفاده افراد از تسهيلات بهداشتي و درماني، عنصري حياتي جهت برنامه ريزي و تخصيص منابع است. در ايران با اجرايي شدن طرح پزشك خانواده و تلاش در جهت اصلاح نظام ارجاع، مسيله جا به جايي بيماران بين مناطق و عوامل موثر بر اين جابه جايي ها داراي اهميت خواهد بود. روش‌ها: در اين پژوهش با استفاده از مدل اقتصادي لاجيت و به شيوه گذشته نگر، ارتباط خصوصيات دموگرافيكي بيماران، نوع بيمه درماني، فاصله جغرافيايي تا بيمارستان محل دريافت خدمت و خصوصيات بيمارستان ها با مهاجرت بيماران در 21 گروه بيماري براساس تشخيص نهايي ثبت شده در پرونده آنان بر اساس كدهاي ICD10مورد بررسي قرار گرفت . كليه تخمين ها با نرم افزار Eviews ، نسخه 6 صورت گرفت. نتا‌يج: حدود 40 درصد بيماران هر يك از بيمارستان هاي شهرستان كرمان، بيماران مهاجر از ساير شهرستان ها بودند و اغلب خدمات ارايه شده به بيماران مهاجر در محل زندگي خود آن ها نيز ارايه مي شد. اكثر مهاجرت ها در نتيجه عدم ارايه خدمات مطلوب از ديدگاه بيماران در محل زندگي آن ها اتفاق افتاده بود. ضرايب منفي، فاصله جغرافيايي، تعداد پزشك، تعداد تخت و ضرايب مثبت وجود بيمه ها بود كه در همه گروه ها ثابت بود و اين به معني تاثير مشابه اين متغيرها بر مهاجرت بيماران در همه گروه هاي بيماري بود. بحث و نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه عواملي مانند فاصله و نوع بيماري بر مهاجرت بيماران تاثيري بيشتر از احساس بيمار راجع به مركز ارايه خدمت نداشت و عدم توجه به اين واقعيت به ويژه در طراحي نظام ارجاع در طرح بزرگ پزشك خانواده منجر به مشكلاتي در زمينه عدالت، رضايت بيماران و تامين مالي موسسات درماني خواهد شد.

Background: Awareness toward peoples’ utilization of health care facilities is a very important issue in the programming and resource allocation process. With implementation of family physician project in Iran and attempts for reforming health referral system, patients’ mobility between regions and its related factors have found more importance. Methods: In this research by using the logit economic model and through retrospective design, the relationship of patient migration with patients’ demographic features, type of health insurance, distance from the health care center and hospitals’ features was determined in 21 disease groups, based on the final diagnosis recorded in patients’ medical files and ICD10 codes. Eviews 6 software was used for all estimations. Results: About 40 percent of inpatients in Kerman hospitals had migrated from other cities where the same services had been available, but the patients were not satisfied of the quality of them. Negative effects of geographical distance, physician and hospital bed count and the positive effect of insurances were constant in all groups, showing similar effects of these variables on patient migration in all disease groups. Conclusion: Results show that factors like distance and kind of disease have no more effect on patient migration than patient perception of the health care center; and ignoring this item, especially in planning the referral system in the big project of family physician, can result in problems in relation to patient equity, patient satisfaction and health organizations’ financial support.