نقش بازيگران منطقه‌اي در راديكاليزه ‌شدن نيروهاي اجتماعي خاورميانه

The Role of Regional Actors in Radicalization of Social Forces in the Middle East

نيروهاي اجتماعي خاورميانه در سال‌هاي بعد از جنگ سرد، از تحرك امنيتي و كنش ژيوپليتيكي برخوردار گرديده‌اند. اين جنبش‌هاي اجتماعي نوين در بسياري از كشورها ماهيت اتوپياگرا دارند. براساس چنين ادراكي، هر نيروي اجتماعي مي‌تواند بر معادله قدرت راهبردي تاثيرگذار باشد. نقش‌يابي نيروهاي اجتماعي زمينه لازم براي تحرك بازيگران منطقه‌اي را به‌وجود آورده است. بازيگران منطقه‌اي همانند ايران، عربستان، تركيه و اسراييل را مي‌توان در زمره بازيگراني دانست كه نقش رقابتي در سياست منطقه‌اي ايفا مي‌كنند. نقش رقابتي بازيگران منطقه‌اي در ايتلاف با رقابت قدرت‌هاي بزرگ به‌ويژه آمريكا، روسيه و اتحاديه اروپا منجر به تشديد رقابت‌هاي منطقه‌اي در خاورميانه شده است. هر گروه از بازيگران تلاش دارند تا رقابت‌هاي سياسي و راهبردي خود را در قالب «جنگ نيابتي» سازماندهي نمايند. برخي از بازيگران همانند عربستان و اسراييل در صدد راديكاليزه‌كردن نيروهاي اجتماعي خاورميانه مي‌باشند. علت آن را بايد در تلاش آنان براي تغيير در موازنه قدرت منطقه‌اي دانست. در اين فرآيند، زمينه براي اثربخشي بازيگران منطقه‌اي در بحران‌هاي منطقه‌اي به‌وجود آمده است. چنين فرآيندي را بايد بخشي از سازوكارهاي كنش نامتقارن نيروهاي اجتماعي براساس مداخله و اثربخشي نيروهاي منطقه‌اي و بين‌المللي دانست. در اين فرآيند، نشانه‌هايي از راديكاليزه‌شدن نيروهاي اجتماعي در برابر تهديدات متعارف شكل مي‌گيرد.

The role of Social forces in the Middle East has increased since the end of the cold war and they have played geopolitical roles in the region. These social movements are idealist in many countries and affect strategic realities of the region. Regional actors such as Iran, Saudi Arabia, Turkey and Israel have competitive roles in the Middle East. Meanwhile, global powers especially the United have intensified the regional competitions and it seems that regional actors have organized their competitions via proxy wars. Some regional actors such as Israel and Saudi Arabia are radicalizing social forces aimed to change the balance of power in the Middle East. In this process, the effectiveness of regional actors will be increased. In fact, this process is a part of asymmetric action of social forces which is based on interference and influence of regional and international forces.