آسيب‌شناسي موانع تدوين پايان‌نامه در حوزۀ اقتصاد و بانكداري اسلامي

The Obstacles in the Way of Preparing Thesis in the Field of Islamic Economics and Banking

چكیده این تحقیق تلاش می‌كند تا ضمن شناخت وضع موجود تدوین پایان‌نامه در دانشگاه‌های كشور در حوزۀ اقتصاد و بانكداری اسلامی، چالش‌های موجود در این زمینه را مورد بررسی قرارداده و راه‌حل‌هایی ابتدایی نیز ارائه‎نماید. به منظور بررسی وضع موجود، نمونه‌ای از پایان‌نامه‌های دفاع‎شده در دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، علامه طباطبایی، امام صادق (ع)، تربیت مدرس، مفید، الزهرا (س) و علوم اقتصادی را مورد بررسی و تحلیل قرارمی‌دهد. یافته‌های این تحقیق كه بر اساس روش كتابخانه‌ای و تحلیل محتوا به‎دست‎آمده‌اند، نشان‎می‌دهد كه بخش قابل‎توجّهی از پایان‌نامه‌های دفاع‎شده به موضوعات اقتصاد متعارف پرداخته و در بهترین حالت همان موضوعات را برای اقتصاد ایران كاربردی كرده‌اند. از این رو، مواردی كه در آن‌ها مستقیماً به حوزه‌های مفهومی و كاربردی اقتصاد و بانكداری اسلامی توجّه شده باشد، بسیار محدود است. علاوه بر این، به‎نظرمی‌رسد چالش‌ها و علل معیّنی موجبات ضعف پژوهش را در حوزۀ اقتصاد و بانكداری اسلامی فراهم آورده‌اند كه نمی‌توان نسبت به آن‌ها بی‎تفاوت بود. یافته‌های این تحقیق دلالت‌های مشخّصی به منظور اصلاح نظام پژوهش اقتصاد و بانكداری اسلامی در كشور ارائه‎می‌دهد.

I This research attempts to not only study the status quo of preparing theses at Iranian universities in the fields of Islamic banking and economy, but also explore the existing challenges in this area offer solutions to them. To this end, this study investigates a sample of theses defended at the University of Tehran, Shahid Beheshti University, Allameh Tabatabaʹi University, Imam Sadiq University, Tarbiat Modarres University, Mofid University, Al-Zahra University and the University of Economic Sciences. The findings of the research which have been obtained through the methods of library research and content analysis reveal that a significant number of defended theses focused on conventional economy. In the best-case scenarios, they have applied those areas on Iran’s economy. Thus, theses in which the concepts and applications of Islamic banking and economy are directly explored are few and far between. Furthermore, there appears to be a number of specific challenges and factors leading to the poor research in the area of Islamic banking and economy, which cannot be ignored. The findings of this research offer clear-cut solutions to reform the system of research in Islamic banking and economy.