نقد كتاب از اسطوره تا حماسه هفت گفتار در شاهنامه‌پژوهي

Review and Critique of the Book "From the Myth to Epic" Seven Studies about Shahnameh

چكیده شاهنامۀ فردوسی به‌منزلة برجسته‌ترین منظومة ادب حماسی زبان فارسی همواره مورد توجه پژوهش‌گران بوده و جنبه‌های متفاوت این اثر مانند زبان، محتوا، ساختار، اساطیر، و شخصیت‌های متن بررسی شده و به صورت كتاب یا در قالب مقاله به جامعۀ علمی ارائه شده است؛ هریك از این آثار جنبه‌های ارزش‌مند و احتمالاً كاستی‌هایی دارد كه مطرح‌كردن آن‌ها و توضیحات نویسنده می‌تواند زوایای دیگری را روشن كند كه ممكن است از دید مؤلف یا خواننده پوشیده باشد. مقالة حاضر بررسی و نقد مجموعه‌مقالاتی است كه به‌صورت كتابی با عنوان از اسطوره تا حماسه چاپ شده است. در این نوشتار، پس از معرفی اجمالی كتاب، پیشینه‌‌ای كوتاه در این موضوع آمده است؛ سپس در دو بخش بررسی امتیازات و كاستی‌‌های شكلی و تحلیل ابعاد محتوایی اثر به نقد كتاب مذكور پرداخته می‌شود؛ بخش عمدۀ مقاله نقد محتوایی كتاب را به خود اختصاص داده است. در پایان پیشنهادهایی برای بهترشدن مطالب ارائه شده است. ضمن اشاره به جسارت علمی مؤلف و دقت ایشان، به‌نظر می‌‌رسد پس از رفع كاستی‌‌های شكلی مذكور، در بخش محتوا اهمیت موضوع ایجاب می‌‌كند تا در برخی نتیجه‌‌گیری‌‌ها تأمل بیش‌تری مبذول شود و منابع دیگری نیز دیده شوند. همچنین در بررسی مباحث اسطوره‌شناختی و به‌ویژه شاهنامه‌پژوهی لازم است جهان‌بینی اسلامی فردوسی و نگاه دینی و قرآنی او نیز در مفاهیم و سطوح گوناگون زبانی لحاظ شود تا بحث جامع‌‌تر و دقیق‌‌تر ارائه شود.

-