نقد و بررسي اشكالات علامه طباطبايي بر برهان تضايف در اثبات اتحاد عاقل و معقول

Criticizing and Analyzing the Allameh Tabatabaiiʹʹs Criticisms of ‘Argument of Correlation’ in Proving Unification of the Intellect and the Intelligible

برهان تضايف يكي از مهم‌ترين براهيني است كه ملاصدرا براي اثبات اتحاد ميان عاقل و معقول اقامه كرده است. اين برهان پس از ملاصدرا مورد مناقشه فراواني قرار گرفت؛ برخي از حكما آن را پذيرفتند و برخي ديگر به چالش كشيدند. مرحوم علامه طباطبايي از آن دسته حكمايي است كه برهان مذكور را تام ندانسته و بر آن اشكالات متعددي وارد كرده است و خود در بدايه الحكمه و نيز نهايه الحكمه براي اثبات اتحاد عاقل و معقول راه ديگري را در پيش مي‌گيرد. اما به نظر مي‌رسد كه هيچ‌يك از اشكالات علامه بر اين برهان وارد نيستند.

The argument of correlation which Mulla Sadra present to prove the unification of the intellect and the intelligible, although accepted by some philosophers, but the other criticized it. Allameh Tabatabaii accepted the unification of the intellect and the intelligible but he refuted the argument of correlation by five reasons, and instead offered a new method to prove the theory. In this article, after stating all of his reasons, we have tried to reject them.