بررسي تطبيقي تاثير اختلاف قرايات سوره بقره در پنج ترجمه كهن و معاصر فارسي

Comparative examining in difference s of reading Soorah of Baqareh in five ancient and Persian contemporary translations

يكي از علوم قرآن كريم كه در فهم، ترجمه و تفسير كلام الهي تاثير مستقيم دارد، «علم قرايات قرآن» است. به همين سبب، اين علم از ديرباز، مورد توجه مفسران قرآن بوده و تلاش جمعيِ ايشان بر اين بوده كه با توجه به قرايتهاي مختلف و تاثير دادن آنها در فهم قرآن، بتوان بهترين برداشت را مطابق قرايت مقبول عرضه نمود. همين اثرگذاري، در ترجمه نيز خود را مي‌نماياند. در اين مقاله، پس از مرور بر تعاريف و عناوين پايه‌اي، موارد اختلاف قرايات از ميان هفت قرايت مشهور (قرايات سبع) كه بر تفسير قرآن تاثير دارند، در سوره مباركه بقره شمارش شده است. در پي آن، اختلاف تفسيري در اين موارد، بررسي گرديده و ترجمه فارسي آيات مورد نظر در آن سوره، در ترجمه‌هاي رشيدالدين ميبدي (ترجمه كهن از اهل سنت) و ابوالفتوح رازي (ترجمه كهن از شيعيان)، مهدي الهي قمشه‌اي (نخستين ترجمه فارسي معاصر)، ناصر مكارم شيرازي و محمدمهدي فولادوند (دو ترجمه متداول معاصر) مقايسه مي‌شود. از رهگذر اين بررسي، ميزان تطابق ترجمه‌هاي ياد شده با روايت حفص از عاصم به عنوان مشهورترين قرايت در سده‌هاي اخير مشخص مي‌شود.

“The science of reading Holy Qur’an” is one of Holy Qur’an’s sciences that have direct influence in understanding, translation and interpretation of divine words. For this reason this science from long days was considered by Qur’an’s interpreters and according to various readings of Qur’an (Qara’ah) they collective attempt was to be influential in understanding of Qur’an that could have the best understanding according to acceptable Qara’ah. This influence shows itself in translation as well. In this article after reviewing definitions and basic concepts it would demonstrates differences in seven famous readings of Qur’an and in Soorah of Baqarah that have influence on interpretation of Qur’an. Furthermore differences in interpretations would discussed and it would compare Persian translations of Qur’an verses in that Soorah in translations of Rashiddin Meybodi, Abol Fotooh Razi, Mahdi Elahi Qomshee, Naser Makarem Shirazi and Mohammad Mahdi Foolad vand. This examination shows that the said translations with narration of Hafs from A’sem is accommodate as a famous reading in recent centuries.