ارزيابي مخاطرات حشره‌كش‌‌ها و كنه‌كش‌‌هاي مورد استفاده در كشور

Risk assessment of current-use insecticides and acaricides in Iran

در اين تحقيق با استفاده از مدل‌هاي جديد 58 حشره‌كش و كنه‌كش موجود در كشور كه عمدتاً در مبارزه با آفات و كنه‌‌هاي گياهي مورد استفاده قرار مي‌‌گيرند مورد بررسي قرار گرفت. پارامتر‌‌هاي مهم پايداري كلي (Pov)، پتانسيل انتقال آن‌ها را از مكان مصرف (LRTP)، نسبت جذب انساني (Intake fraction)، با استفاده از مدل‌‌هاي OECD POV & LRTP Screening Tool، USES-LCA 2.0 و SimpleBox 3.0 محاسبه و با تلفيق داده‌‌هاي بدست آمده با جذب قابل قبول روزانه (ADI)، اثرات سمي‌ ‌براي موجودات خاكزي (LD50 زنبور عسل) اثرات سمي‌ ‌براي موجودات آبزي (LC50 ماهي)، و اثرات سمي‌ ‌براي پستانداران (LD50 موش) ريسك حشره‌كش‌‌ها و كنه‌كش‌‌هاي موجود در كشور به تفكيك محاسبه و رتبه بندي شدند. 38 درصد از كنه‌كش‌‌هاي مورد استفاده در كشور در گروه با ريسك كم، 38 درصد در گروه خطر متوسط و 23 در صد در گروه خطر زياد طبقه‌بندي شدند. در مورد حشره‌كش‌‌ها 7/31 درصد در گروه كم خطر، 9/26 درصد در گروه متوسط، 8/23 درصد در گروه با ريسك زياد و 8/15 درصد حشره كش‌‌ها در گروه خطر خيلي زياد طبقه بندي شدند. بر اساس نتايج مربوط به رتبه بندي ريسك حشره‌كش‌‌ها و كنه‌كش‌‌هاي مورد استفاده، در درختان ميوه دانه دار و هسته دار 9/42 درصد، در پسته 2/41 درصد، در مركبات 35 درصد، در سويا 10 درصد، در چغندر قند 4/29 درصد، در سبزي و جاليز 6/17 درصد، در پنبه 3/26 ، و در گندم و برنج 31 درصد از حشره‌كش‌ها و كنه‌كش‌هاي مورد بررسي در گروه خطر كم (I) قرار دارند. بنابراين، با توجه به اين نتيجه امكان مديريت كنه‌كش‌‌ها و حشره‌كش‌‌ها در جهت كاهش ميزان ريسك وجود دارد. شناسايي آفتكش‌‌هاي كم خطر بر اساس هر گروه در محصولات مختلف امكان جايگزيني تدريجي از آفتكش‌‌هاي پر خطر به آفتكش‌‌هاي كم خطر را در طول زمان براي متوليان و مديريت ريسك آفتكش‌‌ها امكان پذير مي‌‌نمايد.

In this research, we used a new model to determine the risk of 58 current use insecticides and acaricides, mosly applied for agricultural purpuses. The OECD POV & LRTP Screening model used to calculate the environmental risk of pesticides using indices of overall persistence (POV), long-range transport potential (LRTP), and intake fraction (IF) was calculated using USES-LCA 2.0 & Simple Box 3.0 . Integrating these parameters with acceptable daily intake (ADI), LD50 bee, LD50 mice and LC50 fish made possible the risk assessment of 58 of current used pesticides. Screening and raking results showed that of 13 acaricides, 38% calssified with low, 38% with medium and 24% with high risk level. Of 45 studied insecticides 31.7% showed low risk, 26.9% showed medium, 23.8% with high and 15.8% showed very high risk. Risk assessment based on the most important crop/fruits demonstrated that pome and stone fruits 42.9%, pistachio 41.2%, citruses 35%, soybean 10%, sugarbeet 29.4%, vegetables 17.6%, cotton 26.3% and cereal (wheat and rice) 31% of insecticides and acaricides are classified with low risk. Therefore, according to the results of the current research, it is clear that risk management of insecticides and acaricides in Iran toward reducing risk level is possible.