تمايزات مبنايي ديدگاه شيعه‌اماميه با ديدگاه‌هاي فرجام‌گرايانه ‌متاخر

Fundamental Distinctions between Imamiyyah Shi’a and Recent Eschatological Views

چكيده امروزه جهان با شتاب به سمت آينده پيش مي‌رود و فرجام جهان، هر انسان متفكري را به انديشيدن وامي‌دارد. حاصل اين تفكرات ايجاد ديدگاه‌هاي فرجام‌گرايانه متعددي بوده است كه برخي از آنها در ميان انديشه‌ورزان معاصر غربي شكل گرفته‌ است. البته در اديان مختلف الهي و غيرالهي نيز از ديرباز نظراتي در زمينه پايان اين جهان وجود داشته است. اين پژوهش بر آن است تا مقايسه‌اي در زمينه مباني هريك از اين ديدگاه‌ها انجام دهد. در همين خصوص، ابتدا مهم‌ترين ديدگاه‌هاي انديشه‌ورزان معاصر غربي از جمله مك‌لوهان (دهكده جهاني)، هانتينگتون (برخورد تمدن‌ها)، تافلر (موج سوم) و فوكوياما (پايان تاريخ) بيان شده است. در ميان اديان نيز، ديدگاه اسلام به‌ويژه تفكر شيعه اماميه مورد نظر قرار گرفته است. پس از بررسي ديدگاه‌ها، تمايزات مبنايي آنها بدين شرح به دست آمد: ديدگاه انديشه‌ورزان معاصر غربي بر مبناي اومانيسم، ليبرا‌ليسم، سكولاريسم و اباحه‌گري شكل گرفته‌ است و در مقابل ديدگاه شيعه اماميه بر مباني توحيدي و خدامحورانه تاكيد دارد.

Abstract Nowadays the world proceeds apace toward the future, and this makes any thinker ponder over the end of the world. The outcome has been the formation of different eschatological views among which some have been proposed by contemporary western thinkers. Of course, some ideas about the end of the world held by theistic and nontheistic religions have a long history. The present study is aimed at conducting a comparative study of the origins of these views. To this end, it first states the major views of contemporary western thinkers including McLuhan (GlobalVillage), Huntington (The Clash of Civilization), Toffler (The Third Wave) and Fukuyama (The End of History). Among the religions, the focus of the discussion will be on Islam specifically the escatological views of Imamiyyah Shi’a. The results of the comparative study show that the views of contemporary western thinkers stands on humanism, liberalism, secularism, and promiscuity; while, the views of Imamiyyah Shi’a are monotheistic and theocentric.