بررسي ميزان رعايت اصول حفاظت در برابر اشعه در دانشكده‌هاي دندانپزشكي سراسر كشور

Evaluation of radiation protection principles observance in Iranian dental schools

زمينه و هدف: در دهه‌های اخير دستورالعمل‌های متعددی در زمينه حفاظت در برابر پرتوهای يونيزان در پرتونگاری‌های دندانی از سوی سازمان‌های بين‌المللی حفاظت در برابر تشعشع وضع شده است. هدف از اين مطالعه تعيين ميزان رعايت دستورالعمل‌های سازمان‌های حفاظت در برابر اشعه در بخش‌های آموزشی- درمانی واقع در دانشكده‌های دندانپزشكی سراسر كشور (18دانشكده) می‌باشد.روش بررسی: در اين مطالعه مقطعی پرسشنامه‌ای با توجه به مصوبات كميته‌های بين‌المللی حفاظت در برابر تشعشع تهيه گرديد. پرسشنامه كه شامل سؤالاتی در مورد اصول حفاظتی مورد نياز جهت بيماران، پرسنل و همچنين آزمون‌های كنترل كيفی بود، برای مسئولين مراكز راديولوژی دانشكده‌های دندانپزشكی سراسر كشور (18 دانشكده) ارسال شد. پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها و آناليز داده‌ها ميزان مطابقت موارد ذكر شده با استانداردها تعيين گرديد. يافته‌ها: در مورد وجود تجهيزات حفاظت در برابر پرتوها (مانند پيشبند سربی، محافظ تيروئيد و ديوارهای متراكم سربی)  شاهد وضعيت مطلوبی بوديم . گرچه اغلب پرسنل بندرت از اين تجهيزات استفاده می‌كنند. استفاده از فيلم‌های با سرعت بالا، دستگاه‌های ظهور و ثبوت اتوماتيك در مراكز مورد بررسی نكته بسيار مثبتی بود. معضل عمده اغلب مراكز دندانپزشكی به عدم كنترل دوره‌ای تجهيزات و عدم وجود آزمون‌های كنترل كيفی مربوط بود. نتيجه‌گيری: ميزان رعايت اصول حفاظت در برابر اشعه در مراكز راديولوژی دانشكده‌های دندانپزشكی سراسر كشور در وضع نسبتاً مطلوبی قرار دارد. ولی در زمينه برنامه‌های كنترل كيفی تجهيزات و پايش منظم تجهيزات و همچنين در مورد استفاده از تجهيزات تصويربرداری ديجيتال وضعيت مطلوبی وجود نداشت.

Background and Aim: In recent decades many guidelines has been conducted by radiation protection organizations about radiation protection in dentistry. This study was designed to evaluate the observance of these guidelines in educational clinics of all dental schools in Iran.Materials and Methods: In this cross-sectional study a questionnaire based on National Radiation Protection guidelines was conducted. The questionnaire consisted of questions about radiation protection principles in dental radiography that is needed for patients and personnel protection and quality control of radiological instruments. The questionnaires were completed by the responsible person of each radiology department of dental schools (18 schools). After gathering the data, the results were compared with radiation protection standards.Results: There was proper condition in the case of the existence of radiation protection facilities, such as lead apron, thyroid shield and lead impacted walls. However, personnel rarely use these facilities. Usage of high speed films and existence of automatic processor in dental schools was an appreciable point. The main problem was related to the lack of regular quality control programs.Conclusion: The observance of radiation protection regulations in radiology departments of dental schools was proper. But majority of departments had no regular quality control programs; and the use of digital systems in dental radiography was not common.