انتساب اعمال متخلفانه اشخاصخصوصي به دولت بر اساس معيار كنترل: رويه ديوان داوري دعاوي ايران – آمريكا

Attribution of Private-Persons’ Wrongful Acts to a State: Standard of Control in Jurisprudence of Iran-U.S Claims Tribunal

در حقوق بينالملل، انتساب اعمال اشخاص خصوصي به دولت، جز در موارد استثنايي پذيرفته نيست. اصل عدم انتساب اعمال اشخاص خصوصي به دولت، از اصول بديهي و بنيادين حقوق مسيوليت بين المللي قلمداد مي شود. احراز هدايت و كنترل دولتي بر اشخاص و نهادهاي خصوصي در زمره يكي از موارد استثنايي فوق جاي ميگيرد. بااينحال، درك حدود و ثغور كنترل يادشده مستلزم بررسي و تتبع رويهقضايي است تا بلكه از اين رهگذر، اين مفهوم نظري در كالبد قضايا و پروندههاي مختلف بهگونهاي ملموستر تجلي يابد. ديوان داوري دعاوي ايران - ايالات متحده به عنوان برجسته ترين نهاد داوري بين المللي، در دستهاي از پرونده ها، ميان مرحله رسيدگي صلاحيتي و رسيدگي ماهوي تفكيك نموده و در اولي آستانه پايين تري از كنترل را مناط عمل قرار داده و در دومي رويكردي را به كار بسته كه با نظريه كنترل موثر قرابت بيشتري دارد. در اينگونه قضايا، قرار داده و تنها در مواردي اين اصل كلي را « شخصيبودن مسيوليت دولت » ديوان، اصل را بر تخصيص زده كه قادر به احراز كنترل شديد و واقعي بوده است. في الواقع ديوان در اين موارد براي احراز آستانه كنترل به قدر متيقن اكتفا نموده و تخصيص اكثر را جايز نشمرده است. رسالت نوشتار حاضر بررسي اين مهم است. ليكن محور تمركز مطالعات بر رويه ديوان داوري دعاوي ايران – ايالات متحده معطوف شده است.

Attribution of private-person’s act to a state is accepted in international law in some exceptional matters. Acting under the direction or control of the state is one of those exceptional cases; by proving state control over private persons and entities, their actions are attributable to the state. However for understanding the required level of the control and direction, we shall review and inquiry the judicial jurisprudence in order to make these theoretical concepts more tangible. Iran-U.S claims tribunal, as the most prominent international arbitration, has separated jurisdiction and the merit phase in some of its cases.From jurisdictional point of view, the tribunal has applied a looser standard while in the merit, tribunal’s approach has more affinity for theory of effective control. In such cases, as a general rule,stateshave notbeenliable for the conduct of non-state actors unless the tribunal could find the conduct in question intensely controlled by the state. Indeed the tribunal, in place of determining standard of control in these kinds of cases, has not lowered the threshold for imputing private acts to statesbut treated with it in an exceptional manner. The purpose of present article is to examine standard of direction and control, while the focus is on the jurisprudence of Iran- U.S claims tribunal.