مقايسه نظريه مهجوريت دلالت التزام منطق‌دانان با مسيله حجيت منطوق و مفهوم اصوليان

Obsolescence of the Indication per nexum in Islamic Logic and Authoritativeness of Verbal Text and Concept in Jurisprudential Principles: A Comparative Study

مسيله سازگاري يا ناسازگاري ديدگاه منطق‌دانان مسلمان در خصوص مهجوريت دلالت التزام و قاعده اصولي حجيت منطوق و مفهوم در صورت دخول دلالت التزام در منطوق يا مفهوم، ره‌آورد دو دانش منطق و اصول را به چالش مي‌كشاند. در اين مقاله، با مقايسه ره‌آورد اين دو علم، و بر پايه جداسازي دو مسيله حجيت صغروي و حجيت كبروي مي‌توان اثبات كرد كه (1) حجيت صغروي منطوق و مفهوم موافق التزامي و حجيت صغروي مفهوم مخالف، بر اساس قول به حجيت آن، با مهجوريت دلالت التزام ناسازگار نيست، زيرا ديدگاه منطقيان در اصل دلالت لفظ بر معناي التزامي ‌و ديدگاه اصوليان در حجيت منطوق و مفهوم موافق سازگارند؛ (2) حجيت كبروي منطوق و مفهوم موافق التزامي، به معناي احتجاج بر مدلول التزامي ‌قضيه، با مهجوريت دلالت التزامي ‌ناسازگار است؛ (3) حجيت كبروي مفهوم مخالف، به سبب عقلي بودنِ دلالت، و حجيت كبروي مفهوم موافق به سبب وجود قرينه بر تعيين لوازم، از قاعده مهجوريت دلالت التزام بيرون است.

Comparing the Islamic logic and jurisprudential principles, and based on the separation between minor and major authorities (hujjiyyat sughrawi wa kubrawi), it can be proved that (1) minor authority of suitable verbal text per nexum (al-mantuq al-muwafiq al-iltizami), minor authority of suitable concept per nexum (al-mafhum al-muwafiq al-iltizami), and minor authority of contrary concept (al-mafhum al-mukhalif), if authoritative are not incompatible with obsolescence of the indication per nexum (mahjuriyyat dilalat al-iltizam). (2) Major authority of suitable concept per nexum (al-mafhum al-muwafiq al-iltizami) and major authority of contrary concept (al-mafhum al-mukhalif), in the sense of argumentation for per nexum significant of the premise, is incompatible with obsolescence of the indication per nexum. (3) Major authority of contrary concept, because of rationality of significance, and major authority of suitable concept, due to existence of circumstantial evidence over prerequisitesʹ instantiation, are out of obsolescence of the indication per nexum.