بررسي لاين هاي پيشرفته گندم نان در دو شرايط تنش و بدون تنش خشكي (F7)

Evaluation of some advanced wheat lines (F7) in normal and drought stress conditions

به منظور بررسي تاثير خشكي بر صفات زراعي30 لاين و شش رقم گندم و همچنين معرفي لاين هاي متحمل و حساس به خشكي آزمايش كرت‌هاي خردشده در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با دو تكرار اجرا گرديد، عامل اصلي در دو سطح شامل تنش و عدم تنش خشكي و عامل فرعي شامل 30 لاين و شش رقم بود، سطوح عدم تنش به صورت معمول منطقه تا پايان فصل رشد آبياري شد و براي عامل تنش يك بار آبياري پس از كاشت براي سبز شدن و يك بار آبياري در اسفند انجام گرفت و تا آخر فصل رشد آبياري قطع شد، صفاتي از قبيل عملكرد، ارتفاع بوته، طول پدانكل، طول سنبله اندازه گيري شد. عكس العمل لاين ها به تنش متفاوت بود، به طوري كه تنش موجب كاهش كليه صفات مورد ارزيابي مخصوصاً عملكرد دانه گرديد. گر چه وجود شرايط ديم باعث كاهش عملكرد دانه در لاين هاي مختلف نسبت به شرايط آبي شد، ولي مشاهده گرديد كه بعضي از لاين ها در شرايط ديم تنش خشكي را تحمل كرده و عملكرد نسبتاً بالايي دارند (براي صفت عملكرد دانه لاين‌هاي 2، 29 و 23 در سه سطح به ترتيب بيشترين عملكرد دانه را داشتند). به منظور ارزيابي نهايي از تجزيه به عامل‌ها و تجزيه كلاستر استفاده شد. با استفاده از تجزيه به عامل ها چهار عامل اول در حالت نرمال 245/80 درصد و در حالت تنش 624/79 درصد واريانس كل را توجيه نمودند. در تجزيه كلاستري به روش draW و بر اساس فاصله اقليدسي36 لاين و رقم به چهار دسته تقسيم شدند.

For assessment of drought stress effects on agro characteristics of 30 lines and 6 wheat cultivars and for introducing of drought tolerant and susceptible ones one trial were established using split plot base of randomized complete block design with two replications, main plots were stress and non-stress condition and sub plots contain 30 lines and six wheat cultivars in the check trial, irrigation the farm was done with the normal regime, but in stress trial for germination of seeds and one irrigation in Isfand to the end of rooting the farm was irrigated. Within and end of growth season we measured some agronomic and morphological characters such as yield and its component, height, peduncle length, and etc. Responses of cultivars under stress and non-stress conditions wereʹ different, for example drought stress reduced yield. In spite of this general yield reducing, we found some line, such as 2, 29, 23 had relatively high yield (in tree levels). In order to final evaluate using Factor Analysis, Principal Component, Cluster Analysis .Factor Analysis indicated that four important factors accounted for about 80.245 and 79.624 percent of the total variation among traits in normal and drought stress conditions. With cluster analysis of 36 lines and cultivar using Ward procedure based on Euclidean distance were grouped in 4 distance cluster.