بررسي تاثير پيش تيمار بذر با اسيد ساليسيليك بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم تحت شرايط تنش خشكي

Evaluation the effect of seed priming by salicylic acid on yield and yield components of wheat under drought stress conditions

اين آزمايش مزرعه اي با هدف بررسي تاثير اسيد ساليسيليك بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم، رقم روشن، در شرايط تنش خشكي، در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد باهنر كرمان در سال زراعي 91-1390، به صورت كرت هاي خرده شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار انجام شد. آبياري (شاهد، قطع آبياري بعد از گل دهي) و اسيد ساليسيليك (0، 1/0 و5/0 ميلي مولار)، به ترتيب در كرت هاي اصلي و فرعي قرار گرفتند. بر اساس نتايج مشخص گرديد كه تنش خشكي باعث كاهش معني دار محتوي نسبي آب (35%)، تعداد سنبله بارور در متر مربع (10%)، تعداد دانه در سنبله (25%)، وزن هزار دانه (30%)، عملكرد دانه (65%) و عملكرد بيولوژيك (40%) و نيز افزايش معني دار نشت يوني (55%) و مقدار پرولين برگ پرچم (60%) گرديد. در مقابل، اسيد ساليسيلك بطور معنيداري افزايش محتوي نسبي آب، عملكرد دانه و اجزاي عملكرد، عملكرد بيولوژيك و پرولين برگ و نيز كاهش نشت يوني را به همراه داشت و اين تاثير در غلظت 5/0 ميلي مولار اسيد ساليسيليك محسوس تر از 1/0 ميلي مولاربود. بنابراين، به نظر ميرسد كه اسيد ساليسيليك ميتواند با افزايش غلظت پرولين و كاهش نشت يوني برگ، مقاومت گندم را در برابر تنش خشكي افزايش دهد. بر اساس نتايج آزمايش حاضر ميتوان نتيجه گرفت كه پيش تيمار بذر با اسيد ساليسليك يك تكنيك آسان و با خطر پايين است كه ممكن است به عنوان راه حلي براي بهبود توليد گندم در شرايط تنش خشكي استفاده شود.

Experimental Farm of College of Agriculture, University of Shahid Bahonar Kerman, Iran in 2011-2012, in a split-plot arrangement using completely randomized block design with four replications. Main plot was irrigation (normal irrigation and cut off at flowering) and sub plot was salicylic acid (0, 0.1 and 0.5 mM). The results of analysis of variance showed that drought stress significantly reduced relative water content (35%), fertile spikes per m-2 (10%), grain per spike (25%), 1000 grain weight (30%), grain yield (65%) and biological yield (40%). Results also showed that drought stress increased electrolyte leakage (55%) as well as proline contentof flag leaf (60%). In contrast, salicylic acid significantly increased relative water content, grain yield, biological yield as well as proline content of flag leaf and also reduced electrolyte leakage. However, the effect of 0.5 mM was more pronounced. Therefore, it is concluded that seed treatment with salicylic acid may promote resistance of wheat under drought conditions via maintaining cellular membrane integrity and increasing proline content.