بررسي تاثير مديريت بقاياي گياهي و منابع مختلف نيتروژن بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم ( Triticum aestivum L.)

An evaluation on the effect of the residue management and different nitrogen sources on yield and yield components of wheat (Triticum aestivum L.)

به‌منظور ارزيابي تاثير مديريت بقاياي گياهي و منابع نيتروژن بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم (Triticum aestivum L.)، پژوهشي به‌صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد چمران اهواز در سال زراعي 91-1390 انجام شد. سه سطح مديريت بقاياي گياهي (حذف بقايا، سوزاندن بقايا و برگرداندن بقايا) به‌عنوان عامل اصلي و پنج منبع كود نيتروژن (شاهد، 150 كيلوگرم اوره در هكتار، 75 كيلوگرم اوره در هكتار، كود بيولوژيك سوپرنيتروپلاس و 75 كيلوگرماوره در هكتار+ كود بيولوژيك سوپرنيتروپلاس) به‌عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شد. نتايج نشان داد كه عملكرد و اجزاي عملكرد گندم تحت تاثير مديريت‌هاي مختلف بقاياي گياهي قرار گرفت. به‌طوري‌كه سوزاندن بقايا در اغلب صفات باعث افزايش و حذف بقايا منجر به كاهش اجزاي عملكرد شد. در تيمار برگرداندن بقايا عليرغم دارا بودن بيشترين وزن هزار دانه و شاخص برداشت، عملكرد بيولوژيك را به‌طور منفي تحت تاثير قرار داد. بيشترين عملكرد دانه (6/6 تن در هكتار) از كاربرد 150 كيلوگرم در هكتار اوره و سوزاندن بقاياي گياهي و كمترين آن (6/2 تن در هكتار) از كاربرد كود بيولوژيك سوپرنيتروپلاس و حذف بقاياي گياهي حاصل شد. كاربرد كود بيولوژيك به‌تنهايي در بيشتر موارد تفاوت معني‌داري با عدم مصرف كود نيتروژن نداشت. درحالي‌كه، تركيب كود بيولوژيك و شيميايي منجر به توليد بيشترين تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه شد.

In order to assess the influence of the plant residue management and application of different nitrogen sources on yield and yield components of wheat, an experiment was carried out at the Agricultural Faculty of Shahid Chamran University of Ahvaz during growing season of 2011-2012. The experimental design was split-plot based on randomized complete block design with three replications. The main plot was different wheat residue management at three levels (1-residue moving, 2- residue incorporated to the soil and 3- burning) and the subplot was various nitrogen resources (control, 75 and 150 kg.ha-1 urea, Supernitroplus biological fertilizer (SNBF) and 75 kg.ha-1 urea fertilizer+ SNBF). The result showed that the plant residues affected yield and yield components of wheat. Whereas, the residue burning increased and the residue moving deceased the most traits. Although residue incorporated to the soil treatment had the highest 1000-seeds weight and harvest index but it had negative effect on biological yield. The highest (6.6 t.ha-1) and the lowest (2.6 t.ha-1) grain yield were obtained at Supernitroplus and residue removing treatments. There were no significant differences between biological fertilizer and no nitrogen application (Control) treatments in most traits. Whereas, the application of biological fertilizer in combined with chemical fertilizer had the highest seed number in spike and 1000-seed