بازتاب احياي فرهنگ و سنن عهد ساساني در دو كتيبه عضدالدوله ديلمي در كاخ تچر تخت‎جمشيد

The Reflection of the Reviving of the Sassanid Culture and Traditions in the Two Azad ud-Doleh Deilamiʹʹs Inscriptions in Tachar Castle of Persepolis Complex

يكي از مكان‌هاي مهم در مجموعه تاريخي تخت‎جمشيد، كاخ تچر است. از ديدني‌هاي اين كاخ، تعدادي كتيبه است كه به پادشاهان، ‌اميران و حاكمان معروف، از پيش از اسلام تا دوره قاجاريه تعلّق‎دارد. از جمله اين كتيبه‌ها، دو كتيبه عضدالدوله ديلمي است. عضدالدوله در يكي از كتيبه‎هاي خود به بيان واقعه حمله ابن‎ماكان به اصفهان و لشكركشي به اصفهان براي دفع او مي‌پردازد و كتيبه دوم از خوانده‎شدن كتيبه ساساني توسط دو دانشمند ايراني به فرمان او خبر مي‎دهد. در اين مقاله، ضمن بررسي واقعه تاريخي، به نكاتي كه مي‌توان از اين دو كتيبه استنباط كرد، مي‎پردازيم. پاسخ به اين پرسش كه چرا عضدالدوله در تخت‎جمشيد از خود كتيبه‌اي به يادگار گذاشته است، ما را به يكي از سياست‌هاي مهم عضدالدوله يعني احياي برخي از آداب و سنن ايران باستان، رهنمون مي‌سازد. همچنين، از اين كتيبه‎ها مي‌توان به استفاده از خط و زبان پهلوي در آن دوره و همچنين تسامح مذهبي آل‎بويه به‎ويژه عضدالدوله پي‎برد.

wonders of the castle are several inscriptions related to famous kings, rulers and chiefs before the advent of Islam up to the Qajar era. Among these inscriptions one can mention two Azad ud-Doleh Delamiʹs inscriptions. In one of his inscriptions, he narrates the account of ibn Makanʹs invasion to Isfahan and his attempt to defeat ibn Makan, and in the second inscription, he mentions the reading of Sassanid inscriptions by his order. This paper aims at analyzing the above mentioned inscription to prove the thesis that Azad ud-Doleh tried to revive the culture and traditions related to the Sassanid era. To this end, he took some steps that will be mentioned in this paper. An investigation into this inscription will provide us with significant historical and cultural insights into the kingship of Azad ud-Doleh.