ارايه الگوي خودانضباطي با نگرش به منابع اسلامي

Self-discipline pattern with attitude toward human resources

در عصر حاضر سازمان ها ميكوشند تا از راههاي گوناگون خودانضباطي را در كاركنان خود تحقق بخشند و يا آن را تقويت كنند. فكرش را بكنيد اگر افراد سازمان خود كنترل و خودمنضبط باشند، كار مديريت تا چه حد آسان خواهد شد. در چنين حالتي، بدون حضور مقام مافوق كاركنان هم بدون ترس از عواقب كنترل، وظايف خويش را به نحو مطلوب انجام خواهند داد. اما آيا چنين وضعيتي عملي است؟ قطعاً جواب مثبت است. بيداركــردن وجدان فردي، تقويت و فرهنگسازي و رشد آگاهيهاي افراد از عوامل مهمي هستند كه به تحقق خودانضباطي سرعت ميبخشند. از جمله مباني نظري راجع به خودانضباطي، كه امروزه توسعه زيادي يافته و بر آن تاكيد ميگردد؛ اين است كه در فرآيند كنترل سازماني محور اصلي بايد "خودكنترلي" باشد. در همين جهت در اين مقاله با روش كتابخانهاي و مطالعه اسناد تاريخي و علمي مرتبط با موضوع، سطوح مختلف در فرآيند كنترل، منابع گوناگوني كه بر فعاليتهاي كنترلي نظارت ميكنند و همچنين متغيرهاي اقتضايي متناسب با منابع كنترل، مورد بررسي قرار گرفته و تلاش گرديده است كه بر ضرورت وجود ديدگاهي جامع نسبت به خودانضباطي و خودكنترلي در سازمان تاكيد نمايد؛ ديدگاهي كه بر مبناي آن, به همان ميزان كه مكانيزمهاي كنترل بيروني مورد توجه قرار ميگيرند, بر كنترل دروني و يا خودانضباطي معنوي و تناسب و هماهنگي بين اين دو نوع در هر موقعيت خاص، هم تاكيد ميگردد. لذا در اين مقاله، ضمن بيان اهميت و هدف كنترل و خودكنترلي در راستاي ايجاد فرهنگ خودانضباطي، اين مفهوم از ديدگاه فرهنگ اسلامي بررسي و در پايان الگوي سيستمي خودانضباطي بر اساس ارزش­هاي اسلامي ارايه ميگردد.