نمون‌سازي واكنش سورگوم به شوري در مرحله جوانه‌زني

واكنش گياه به شوري طي مراحل مختلف رشد متفاوت است. از اين موضوع مي‌توان براي مديريت آبهاي نامناسب در دوره زماني كه تحمل گياه به شوري بيشتر است استفاده نمود، بدون اينكه كاهش عملكردي رخ دهد. به منظور كمّي كردن اثر شوري بر جوانه‌زني گياه سورگوم (Sorghum bicolor L. Moench) رقم اسپيدفيد، آزمايشي در يك خاك شور با بافت لوم شني و در گلدانهاي پلاستيكي به ارتفاع 15 و قطر دهانه هشت سانتي‌متر انجام گرفت. تيمارهاي شوري شامل يك آب غير شور (هدايت الكتريكي برابر 3/0 دسي‌زيمنس بر متر) و 12 تيمار آب شور با هدايت‌هاي الكتريكي 2، 4، 6، 8، 10، 12، 14، 16، 18، 20، 22 و 24 دسي‌زيمنس بر متر بود. به منظور كمّي كردن اثر شوري بر جوانه‌زني، تعداد نسبي بذرهاي جوانه‌زده در شوري‌هاي مختـــلف خاك با اسـتـفاده از مـــدل‌هاي ماس و هوفمن ، وانگنوختن و هوفمن ، ديركسن و همكاران و همايي و همكاران برآورد شد و پارامترهاي مورد نياز به دست آمد. نتايج نشان داد كه آستانه كاهش شوري (EC*) گياه سورگوم در مرحله جوانه‌زني 5/5 دسي زيمنس بر متر بود. در شوري نه دسي زيمنس بر متر، جوانه‌زني 50 درصد كاهش يافت. مقدار EC*برآورد شده توسط مدل‌هاي مختلف، كمتر از مقدار اندازه‌گيري شده در اين پژوهش و گزارش شده توسط ماس و هوفمن (8/6 دسي زيمنس بر متر) بود. ضرايب تبيين (R2) برآورد تعداد نسبي بذرهاي جوانه‌زده در سطوح مختلف شوري خاك توسط مدل‌هاي غيرخطي وانگنوختن و هوفمن ، ديركسن و همكاران و همايي و همكاران به ترتيب برابر 98/0، 99/0 و 98/0 بود كه بيشتر از مدل خطي ماس و هوفمن (90/0) بود.

Plant response to salinity varies at different growth stages. Information on plant response to salinity at various growth stages can be used in managing saline waters for irrigation. In order to measure the quantitative response of salinity on germination of Sorghum (Sorghum bicolor L. Moench), a greenhouse experiment was conducted in a natural saline sandy loam soil, using plastic pots with 15 cm height and 8 cm diameter. Salinity treatments included a non-saline water (EC = 0.3 dS/m) and 12 saline waters with electrical conductivities of 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20, 22, and 24 dS/m. The Maas and Hoffman, Van Genuchten and Hoffman, Dirksen et al., and Homaee et al. models were used to predict Relative Germinated Seeds (RGS) in different soil salinity treatments and to measure quantitative effect of salinity on seed germination. The results indicated that salinity threshold value (EC*) for sorghum was 5.5 dS/m at germination, and the germination rate was reduced to 50 percent at 9 dS/m soil salinity. The predicted EC* by the models were less than the actual values measured in the experiment and also by those reported by Maas and Hoffman (6.8 dS/m). The R2 values for predicting RGS by non-linear models of Van- Genuchten and Hoffman, Dirksen et al., and Homaee et al. were 0.98, 0.99, and 0.98, respectively.