بررسي تطبيقي رويكرد فريقين به قرآن با محوريت كتاب «فضل القرآن» كافي و «فضايل القرآن» صحيح بخاري

The Comparative Study of Two Schools’ (Shi’a & Sunni) Approach to the Noble Quran with the Pivot of Fazl al-Quran Book of al-Kafi and Fazaeil al-Quran Book of Sahih al-Bukhari

كافي و صحيح بخاري، دو جامع حديثي برتر هر يك از فريقين است. اين نوشتار، در پي تطبيق دو كتاب «فضل القرآن»كافي و «فضايل القرآن» صحيح بخاري با نگاه رويكردشناختي است. نويسنده، پس از «نمايه‌زني روايات» هر دو كتاب، به «يك‌پارچه‌سازي نمايه‌ها» و «تعيين محورهاي كلي» پرداخته و با استخراج «فراوانيِ هر يك از نمايه‌ها» به «درختواره موضوعي هر كتاب» رسيده است. «گزارش توصيفي هر كتاب» همراه با «تطبيق محورهاي اصلي نمايه‌ها در دو كتاب» گام‌هاي بعدي محقق بوده است. در نهايت، ضمن تبيين مختصر «بايسته‌هاي تدوين كتابي حديثي درباره قرآن كريم» به شاخص‌هاي چهارگانه: «فرستنده پيام، پيام، گيرنده پيام و مخاطب پيام» به عنوان محور كار اشاره شده است. پس از اين، ميزان تطبيق دو كتاب، با مدل پيشنهادي بيان شده است. تحقيق حاضر، تثبيت فرضيه نويسنده را مبني بر اينكه «الكافي در مقابل صحيح بخاري، تصويري واقعي‌تر و دقيق‌تر از قرآن كريم ارايه كرده است»، نتيجه داده است.

Al-Kafi and Sahih al-Bukhari are two most superior corpora (jame) of hadith. This note tries to compare the two books of Fazl al-Quran and Fazaeil al-Quran with cognitive approach. After indexing the Islamic traditions, the author has set the integration of indices and determination of general axis and achieved the thematic tree of every book with extracting the frequency of every index. With the next step, the descriptive report of every book with comparing the main axis (centers) of indices has been examined. At last meanwhile mentioning briefly the necessities of writing down of an Islamic tradition book about the noble Quran, it is presented the four prominent points: message sender, message, message receiver and message addressee. The present research has revealed the confirmation of the author assumption based on that al-Kafi has presented more real and accurate picture of the noble Quran than Sahih al-Bukhari. Key words: The noble Quran, Kafi of al-Kulini, Sahih al-Bukhari, Fazl al-Quran Book, Fazaeil al-Quran Book, Comparative cognitive approach, Islamic traditions of both schools (Shi’a & Sunni).