رويكرد شيخ طوسي نسبت به پيشينيان در مسيله روايات تاويلي در حق اهل بيت

Sheikh Tusi’s Approach to the Problem of Islamic Interpretative Traditions in the Right of Ahl al-Bayt in Comparison with the Antecedents

شيخ‌الطايفه محمد بن حسن طوسي در قرن پنجم هجري و در فضاي ويژه آن روز بغداد تفسيري نگاشته كه از هر حيث با تفاسير شيعي پيش از خود متمايز است. يكي از ابعاد برجسته آن، ميزان و چگونگي بهره‌گيري شيخ طوسي از گونه روايات تاويلي در حق اهل بيت است. جستار حاضر به طور مشخص در پي بررسي و پاسخ‌گويي به اين مسيله است كه دليل تغيير رويكرد شيخ طوسي در اين زمينه خاص نسبت به پيشينيان خود چه بوده است و به چه علت از ذكر بسياري از روايات تاويلي كه مفاهيم برخي آيات را بر اهل بيت تطبيق داده‌اند، اجتناب كرده و آن‌ها را محل توجه و نظر قرار نداده است؟ پاسخ اين سوال در گام نخست، مباني شيخ طوسي در گزينش روايات تاويلي و در گام بعدي عامل موثر در تغيير اين مباني نسبت به پيشينيان را براي ما روشن خواهد ساخت.

Sheikh Tusi has written an exegesis of the noble Quran which is quite distinct from the other Shia’s exegeses from every circumstance in that time of Bagdad in the 5th century of A.D. One of the prominent dimensions is differentiating in quantity and attribute of Sheikh Tusi’ use of a type of Islamic interpretative traditions in the right of Ahl al-Bayt. The present research is specifically going to study and at the end answer this question for what reason the Sheikh’s approach has been different from the antecedents in this special object and why he has not mentioned a lot of Islamic interpretative traditions which present the concepts of some of the Quranic verses accord with Ahl al-Bayt and he has not considered them. Answering this question in the first step makes clear the bases of Sheikh Tusi in choosing Islamic interpretative traditions and in the next step the effective factor in changing these principles to the antecedents to us. Key words: Sheikh Tusi, Al-Tebyan fi tafsir al-Quran, Islamic interpretative traditions, Interpretation, Ahl al-Bayt.