شناخت بهتر بُرزويه طبيب بر اساس كليله و دمنه

بُرزويه طبيب، يكي از بزرگترين متفكّران ايران باستان است؛ وي كه به روزگار پادشاهي خسرو انوشيروان مي زيسته نه تنها يكي از سرآمدان اين عصر است، بلكه افكار و نظرات وي تا بعد از اسلام نيز الهام بخش متفكّراني نظير سهروردي بوده است. متفكّران و علما در هر دوره اي نمادي از وضعيت فكري و فرهنگي آن دوره به شمار مي روند و به حّق افرادي نظير بُرزويه، بُزرگمهر و پولس ايراني نماد جامعه اواخر دوره ساساني و به خصوص حكومت خسرو انوشيروان هستند. بنابراين شناخت افكار و آرا بُرزويه ما را در شناخت جامعه ايران در اواخر دوره ساساني و نظريات حاكم بر اين جامعه ياري مي كند. اگر مقّدمه «كليله و دمنه» را استثنا كنيم، مي توان گفت اطلاعات ما در خصوص بُرزويه، بسيار اندك است و هر چه هست تقريباً به همين مقّدمه و «باب بُرزويه» برمي-گردد. گرچه پي بردن به افكار بُرزويه به سبب نبود منابع كافي، اندكي دشوار است، امّا در اين مقاله، سعي شده تا بر اساس منابع دست اوّل و مقّدمه «كليله و دمنه»، كه يگانه منبع ارزشمند در باب آراي وي است، تحليلي از تفكرات وي عرضه شود.

Borzoye the physician is one of the greatest intrllectuals of ancient iran.who lived at the time of king anoushirawan.not only he was one of the elites of his ageʹbut also his thoughts and theories inspired elites after islam such as sohrewardi.thinkers and scholars in each period are intellectual and cultural status of that period and just people like borzoyeʹ bozorgmehr and paul the Persian are symbol of community the late Sassanid and especially khosrow anoushirawan reign.there foreʹunderstanding his thoughts and opinions help us to understand the views of the community in the late Sassanid era.with the exception of the preface to "kalileh wa damanah"our information about him is very little.althoughʹunderstanding Borzoyeʹs thoughts is difficult due to shortage of sufficient sourcesʹthe researcher has tried to present an analysis of his thoughts utilizing first hand sources and the preface to "kalileh wa damaneh" which is the only invaluable source of his thoughts. Keyword: Borzoye, Kalilah wa dimenah, Buzurgmehr , Poul the Persian, khosrow anoushirawan.