رويت حق تعالي از منظر علّامه طباطبايي؛ با تكيه بر تفسير الميزان

Godʹʹs Vision in the View of Allamah Tabatabaii (based on Al-Mizan Commentary)

مسله رويت پذيري خداوند سابقه اي طولاني در ميان ملل و نحل دارد. در جهان اسلام، اقوال متعددي از سوي انديشمندان در اين زمينه ابراز شده است، عده اي بر رويت بصري حكم نمودند. عده اي ديگر، حكم بر عدم رويت بصري خداوند داده و درصدد توجيه آيات و روايات دال بر رويت برآمدند. عده اي نيز سعي در حفظ ظاهر اين گونه آيات و روايات برآمده، و از عدم انحصار رويت در رويت بصري سخن به ميان آوردند. عده اي هم، دست از ظاهر قرآن برداشته و به تاويل و توجيه آيات و روايات پرداخته اند. علّامه طباطبايي، مطابقات با روايات، رويت قلبي خداوند را مي پذيرد، اما ازآنجاكه خداوند از جسميّت و لوازم آن منزّه است، رويت بصري خداوند را مردود مي داند. از نظر ايشان رويت قلبي خداوند، به معناي علم حضوري به حضرتش مي باشد، نه به معناي علم حصولي.

The issue of Godʹs vision has long been the special concern of different nations and schools of thought. In the Muslim world, several remarks have been made by the scholars about this issue. Some scholars ascribe visual type of vision to God, some others reject this type of vision and seek to show the purpose of the verses and traditions that are concerned with Godʹs vision, still others tend to stick to the surface structure of such verses and traditions and argue that meaning of vision is not limited to visual type. A group of scholars take no notice of the surface meaning of the Quran and devote their attention interpreting the verses and traditions. Resting on the related traditions, the late Allamah Tabatabaii believes in the idea of spiritual type of vision of God and rejects the idea of visual type of vision because God is high exalted above corporeality. In his view, spiritual vision of God means intuitive knowledge of Him, not acquired knowledge.