مقايسه تجمع سرب در دندان‌هاي شيري و دائمي مناطق شهري و روستايي شهرستان زنجان

Comparison of Lead Concentration in Human Deciduous and Permanent Teeth in Urban and Rural Reigns in Zanjan

سابقه و هدف: سرب جانشين كلسيم هيدروآپاتيت مينای دندان شده و به‌عنوان شاخص پايش آلودگی به‌كار می‌رود. استان زنجان از مناطق مستعد تجمع عنصر سرب است. هدف اين تحقيق مقايسه مقادير سرب در دندان‌های شيری و دائمی افراد جهت ارزيابی و تعيين ريسك آلودگی به سرب در مناطق شهری و روستايی است. مواد و روش‌ها: در مطالعه تجربی حاضر 95 دندان شيری و دائمی به‌طور تصادفی از مناطق شهری و روستاهای جنوب شهرستان زنجان جمع‌آوری شد. مقادير سرب دندان‌ها پس از آماده‌سازی اوليه و هضم اسيدی توسط دستگاه ICP-OES تعيين گرديد. يافته‌ها: ميانگين مقدار سرب دندان‌های شيری و دائمی مناطق روستايی به ترتيب 78/36 و 81/45 ميكروگرم بر گرم و در منطقه شهری به ترتيب 44/54 و 10/75 ميكروگرم بر گرم بود. تفاوت معنی‌داری بين مقدار سرب دندان‌های شيری مناطق شهری و روستايی مشاهده شد (05/0>p). غلظت سرب دندان‌های دائمی منطقه شهری 5/1 برابر بيش تر از دندان‌های دائمی منطقه روستايی بود. غلظت سرب در دندان‌های دائمی افراد منطقه شهری با منطقه روستايی تفاوت معنی‌دار داشت. مقدار سرب دندان‌های دائمی به‌طور معنی‌داری از دندان‌های شيری بيش تر بود. غلظت سرب دندان‌های دائمی مناطق روستايی و شهری با سن افزايش يافت. تأثير سن بر غلظت سرب دندان های دائمی معنی‌دار بود. استنتاج: دندان‌ها به‌عنوان بهترين شاخص زيستی برای تعيين غلظت عناصر سنگين هستند. غلظت سرب دندان‌ها در اين تحقيق تابع جنسيت، سن و محل زندگی است. غلظت سرب دندان دختربچه‌ها و زنان مناطق روستايی كم تر از غلظت سرب دندان پسربچه‌ها و مردان منطقه شهری است. خطر آلودگی به سرب مناطق شهری بسيار بيش تر از مناطق روستايی است

Background and purpose: Lead is a heavy metal, which has been replaced by calcium hydroxyapatite in tooth enamel. It is considered as an index of pollution assessment. Zanjan province is potential area for lead element accumulation. This study aimed at comparing the amount of lead in human deciduous and permanent teeth in order to evaluate and determine the risk of lead pollution in urban and rural regions in Zanjan (North West of Iran). Materials and methods: The samples were 95 deciduous and permanent teeth which were randomly collected from urban and rural regions in Zanjan. After primary preparation and acidic digestion, the lead content was measured in samples using ICP-OES Results: The mean concentrations of lead in deciduous and permanent teeth in rural regions were 36.78 and 45.81 μgg-1, respectively and in urban regions they were 54.44 and 75.10 μgg-1, respectively. Significant differences was observed in lead content of deciduous teeth in urban and rural regions (P<0.05). Also, the concentration of lead in permanent teeth in urban regions was 1.5 times higher than that of the rural regions. Lead content was significantly higher in permanent teeth compared to that of the deciduous teeth. In studied areas, lead concentrations of permanent teeth increased significantly with age. Conclusion: Teeth are the best bioindicators for determining the concentration of heavy metals. This study demonstrated that lead concentration in teeth depended on sex, age, and place of residency. According to the results, in both regions the lead concentration in samples of female teeth was less than that of male subjects. We found higher level of lead contamination in urban areas compared to rural areas.