بررسي فراواني آلل HLA-B*57:01 در بيماران HIV مثبت مراجعه‌كننده به مركز مشاوره بيماري‌هاي رفتاري

Prevalence of HLA-B*57:01 allele in HIV-infected patients in a university hospital in Tehran

زمينه و هدف: آباكاوير (Abacavir) يكی‌از داروهايی است كه در رژيم‌های درمانی آنتی‌رتروويرال برای درمان عفونت HIV و بيماری ايدز كاربرد دارد. مهم‌ترين عارضه جانبی دارو واكنش افزايش حساسيت است كه با عوارض متعدد و جدی می‌تواند همراه باشد. واكنش افزايش حساسيت به آباكاوير ارتباط تنگاتنگی با آلل HLA-B*57:01 دارد، از همين رو، شناسايی بيماران آلل مثبت و عدم شروع دارو در آنان راهكار مؤثری در پيشگيری از عارضه افزايش حساسيت می‌باشد. روش بررسی: در يك پژوهش مقطعی (Cross-sectional) از مهر‌ماه تا اسفند‌ماه 1391، تعداد 122 نفر از بيماران مراجعه‌كننده به مركز مشاوره بيماری‌های رفتاری بيمارستان امام‌خمينی (ره) به‌روش نمونه‌گيری غيرتصادفی در دسترس به مطالعه وارد شدند. بيماران به‌صورت هم‌زمان از بيماران HIV مثبت و بيماران HIV مثبتی كه وارد مرحله ايدز شده‌اند انتخاب گرديدند. وجود يا نبود آلل HLA-B*57:01 به‌روش PCR-SSP در آنان تعيين گرديد. يافته‌ها: از مجموع 122 بيمار وارد شده در مطالعه 73 نفر (8/59%) مرد بودند. به‌ترتيب، 7/1% و 7/40% از بيماران دچار عفونت هم‌زمان به هپاتيت B و C بودند. سابقه اعتياد و درمان آنتی‌رتروويرال نيز به‌ترتيب در 50/38% و 50% از بيماران مثبت بود. در مجموع سه نفر از 122 بيمار ارزيابی‌شده آلل HLA-B*57:01 مثبت داشتند كه نشان‌دهنده فراوانی 46/2% (فاصله اطمينان 95%: 005/0 تا 30/7) بود. نتيجه‌گيری: مطالعه حاضر نشان می‌دهد كه فراوانی آلل HLA-B*57:01 در جمعيت ايرانی 5/2% است. اين ميزان، مشابه جمعيت‌های ديگر در خاورميانه است اما از برخی جمعيت‌های آسيای جنوب شرقی، اروپايی و آمريكايی كم‌تر است.

Background: Abacavir is an anti-retroviral medication used to treat HIV infected/AIDS patients and its efficacy has been proven in randomized clinical trials. The most significant adverse reaction associated with abacavir is the acute hypersensitivity phenomenon which manifests in many forms and in severe cases could result in death. Hypersensitivity reaction to abacavir has been closely linked to the presence of HLA-B*57:01 allele. Avoidance of abacavir initiation in allele-positive patients is the most effective strategy in preventing possible severe hypersensitivity reactions. Previous epidemiologic studies have made great strides toward delineating HLA-B*57:01 allele frequency in different regions of the World and the available results indicate significant discrepancy between geographical regions. Despite these efforts, no study to date has determined the allele frequency among Iranian HIV-positive patients. The aim of the present study was to determine the proportion of allele-positive patients among a group of Iranian HIV-infected patients. Methods: Between September 2012 and February 2013, 122 HIV-positive patients were selected among patients referred to Imam Khomeini Hospital’s Consultation cen-ter for high risk behaviors using the convenience sampling method. Sampling scheme was designed in a manner to include equal number of infected patients with and without clinical Acquired Immunodeficiency Syndrome (AIDS). Patient data was collected using available records and a blood sample for DNA analysis was also obtained. Presence of HLA-B*57:01 allele was determined using the Polymerase Chain Reaction- Sequence Specific Method (PCR-SSP). Results: Seventy three patients (59.8%) were male. Co-infection with hepatitis B and C was observed in 1.7% and 40.7% of the patients, respectively. History of addiction and anti-retroviral therapy was positive in 50.0% and 60.7% of the patients, respectively. Overall, three patients were allele-positive which corresponds to a frequency of 2.46% (95% CI: 0.005-7.30). No association between presence of allele and investigated vari-ables were identified. Conclusion: Frequency of HLA-B*57:01 allele among a group of Iranian HIV-infected patients is estimated to be 2.5%. This rate is comparable to those reported in other Middle-Eastern countries, yet is relatively lower than reports generated from South-Eastern Asia, Europe, and the United States. Future studies with larger sample sizes are needed to corroborate these findings.