ارتباط اشباع اكسيژن خون شرياني و اضطراب با شدت تهوع و استفراغ در حين شيمي درماني

Arterial oxygen saturation and severity of nausea and vomiting during chemotherapy: A pilot study

زمينه و هدف: تهوع و استفراغ يكی از مشكلات مهم ناشی از شيمی درمانی است. هدف اين مطالعه بررسی ارتباط اشباع اكسيژن خون شريانی و اضطراب بيماران با تهوع و استفراغ ناشی از شيمی درمانی بود. روش بررسی: اين مطالعه به‌صورت توصيفی- تحليلی از آخر شهريور 1392 تا اول ارديبهشت 1393 در بخش شيمی درمانی بيمارستان كوثر شهر سمنان انجام گرديد. ابتدا اشباع اكسيژن خون شريانی 30 بيمار در سه نوبت (پيش، حين و پس از شيمی درمانی) ارزيابی شد سپس با استفاده از شاخص رودز (Rhodes Index) شدت تهوع و استفراغ بيماران در سه روز متوالی اندازه‌گيری و ارتباط آن با اشباع اكسيژن خون شريانی بررسی گرديد. حين شيمی درمانی اضطراب و افسردگی بيماران نيز با استفاده از ابزار اضطراب و افسردگی بيمارستانی اندازه‌گيری شد. يافته‌ها: در اين مطالعه 30 بيمار بررسی شدند. بيشتر بيماران مورد مطالعه زن (66%) با ميانگين سنی 9/11±07/55 سال بودند. شايعترين سرطان در بيماران، سرطان پستان (7/46%) بود. ميانگين نمره تهوع و استفراغ بيماران در روز اول شيمی درمانی (5/5±27/3)، روز دوم (2/6±5/4) و روز سوم (7/8±2/7) بود. ضريب همبستگی پيرسون ارتباط معناداری بين اشباع اكسيژن خون شريانی با شدت تهوع و استفراغ بيماران در روزهای مختلف نشان نداد (05/0P>). اما بين شدت اضطراب با تهوع و استفراغ روز سوم ارتباط معناداری وجود داشت (03/0P=). نتيجه‌گيری: در اين مطالعه ارتباطی بين اشباع اكسيژن خون شريانی با تهوع و استفراغ مشاهده نشد، اما بين اضطراب با تهوع و استفراغ بيماران در روز سوم ارتباط وجود داشت. با توجه به افزايش شيوع تهوع و استفراغ بيماران در روز سوم بهتر است اشباع اكسيژن خون شريانی بيماران در روز سوم مورد بررسی قرار گيرد و ارتباط آن با شدت تهوع و استفراغ مورد بررسی قرار گيرد. مطالعات بيشتر در اين خصوص ضروری به‌نظر می‌رسد.

Background: Nausea and vomiting is one of the most important complications in chemotherapy. Serotonin and dopamine are important neurotransmitters in nausea and vomiting. It seems that oxygen therapy and increase oxygen saturation can cause decrease these neurotransmitters. The aim of this study was to investigate the relationship between arterial oxygen saturation (SaO2) of patients and chemotherapy-induced nausea and vomiting. Methods: A descriptive-analytical study was performed in Koosar Hospital in Semnan, Iran, from 19 September 2013 to 25 April. At first, SaO2 of 30 patients in three periods (pre, during and post chemotherapy) were measured. Severity of nausea and vomiting in three days after chemotherapy was measured with an index of nausea, vomiting and retching (Rhodes Index). Also during chemotherapy, anxiety and depression of patients was measured with Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS). Results: In this study thirty patients were evaluated. Most of them were women (66%) with mean age of 55.07±11.9 years old. The most common cancer in patients was breast cancer (46.7%). Mean of SaO2 was 92.1%±3.4 that was not significant difference during the chemotherapy. Mean of nausea and vomiting severity in first day of chemotherapy was (3.27±5.5), in second day was (4.5±6.2) and in third day was (7.2±8.7). The Pearson correlation coefficient did not show the relationship between oxygen saturation with severity of nausea and vomiting (P>0.05). Although severity of anxiety of patients was significant relationship with nausea and vomiting in third day (P=0.03). Conclusion: In this study there was no significant relationship between oxygen saturation and severity of nausea and vomiting, but anxiety of patients was related to nausea and vomiting in third day. Chemotherapy-induced nausea and vomiting was more common in third day and it seems that further research is needed for relationship between oxygen saturation and nausea and vomiting in third day of treatment.