پيشگيري از \"هاري\" پس از مواجهه با حيوان گزيدگي

Effectiveness of post-exposure rabies prophylaxis

زمينه و هدف: هاری از كشنده‌ترين بيماری‌ها است و درصورت بروز علايم، مرگ شخص حتمی است، ولی با پيشگيری پس از مواجهه Post-Exposure Prophylaxis (PEP) می‌توان از مرگ‌و‌مير هاری جلوگيری كرد. اين مطالعه به‌منظور برآورد اثربخشی پيشگيری پس از مواجهه انجام گرديد. روش بررسی: در اين مطالعه مقطعی- تحليلی كل موارد حيوان‌گزيدگی كه از اول فروردين تا 29 اسفند 1390 در دفاتر هاری در استان فارس ثبت شده بود وارد مطالعه شدند و تعداد مرگ‌ها، در هر يك از گروه‏های سنی به تفكيك جنس با استفاده از مدل درخت تصميم‌گيری و با توجه به اطلاعات جمع‌آوری‌شده از مراكز بهداشتی درمانی استان فارس، انيستيتو پاستور و مطالعات پيشين به‌دست آمده بود محاسبه شد. سپس به‌وسيله فرمول Disability-Adjusted Life Year (DALY) تعداد DALYهای پيشگيری‌شده در هر يك از گروهای سنی محاسبه گرديد. يافته‌ها: در سال 1390 در استان فارس 7111 نفر مورد حيوان‌گزيدگی قرار گرفته و درمان PEP را دريافت كرده بودند كه (85/75%) 5394 نفر آنها مرد و (15/24%) 1717 نفر آنها زن بودند. درمان PEP در مجموع از 076/177 مرگ پيشگيری كرده بود كه تعداد مرگ‌های پيشگيری‌شده در مردان (72/75%) 096/134 نفر و تعداد مرگ‌های پيشگيری‌شده در زنان (27/24%) 98/42 نفر به‌دست آمد. همچنين در اثر مرگ‌های پيشگيری‌شده برنامه PEP از 71/4455، DALY، جلوگيری كرده بود. نتيجه‌گيری: انجام درمان Post-exposure prophylaxis برای افرادی كه مورد حيوان‌گزيدگی قرار می‌گيرند به‌ميزان قابل‌توجهی از بار بيماری هاری در جامعه می‌كاهد. محاسبات با برآوردهای مقدماتی هزينه چنين می‌نمايد كه به‌احتمال اين مداخله بسيار هزينه- اثربخش نيز می‌باشد.

Background: The rabies is a deadly disease and if its symptoms break out in a person, he will certainly die. However, the deaths caused rabies can be prevented by post-exposure prophylaxis (PEP). Methods: In this study, subjects were recruited through census and with respect to in-formation which gathered from Fars Province health centers, Pasteur institution and previous studies In Iran. The mortalities for age groups and by sex type have been cal-culated. The decision tree model using probabilities, which the effectiveness of PEP treatment after getting bitten by an animal suspected, persons to receive specified. Dis-ability adjusted life year score (DALY) was applied to estimate the DALYs saved from PEP. In this study it was assumed that if a person suffering with rabies, a few days af-ter the onset of symptoms, death is compulsory. Therefore YLD rabies was considered zero. Finally, to increasing the accuracy and because inherent uncertainty of the data, and the increase the power of analysis, one-way sensitivity analysis was used. Results: From March 2011 to March 2012, in Fars Province, total cases of animal bites were reported and received PEP treatment. The cases were 5394 (75.85%) male and 1717 (24.15%) female. PEP generally prevented from 177.076 deaths which 134.096 (75.72%) were men and 42.98 (24.27%) of them were women. The age distribution of suspected animal bites in youth more than adults, and in men higher than women. Also due to prevented mortality caused by PEP, it is prevented from 4455.71 DALYs. Based on the sensitivity analysis DALY prevented, except for dogs and cats, there was no change in the other animals. Conclusion: The implementation of PEP for animal bitten people remarkably reduced the burden of disease in community. Calculations with primitive cost estimations im-plicitly revealed that this intervention is a most cost-effectiveness program.