گونه‌شناسي و كاركرد‌شناسي موسسات آموزشي دختران مشهد

Typology and fanctions of Mashhad educational institutes for girls at Reza Shah era

چكيده لزوم توجه به آموزش دختران، يكي از خواسته هاي زنان از انقلاب مشروطه به بعد بود. به دنبال تحركات اين گروه در عرصه فرهنگي و ايجاد آمادگي نسبي در جامعه به منظور باسواد شدن دختران؛ در مشهد نيز مانند ديگر شهرهاي بزرگ، گامهايي در اين راستا برداشته شد. بررسي روند فعاليت هاي آموزشي دختران در مشهد از نظر ويژگيهاي مذهبي و سنتي ويژه اين شهر، اهميت زيادي دارد. به طوري كه اولين مدارس دخترانه، سالها پس از مدارس پسرانه تاسيس گرديد. بر اين اساس، مقاله حاضر به دنبال تبيين و تحليل تحولات چگونگي شكل گيري فعاليت هاي آموزشي زنان مشهد پيش از رضاشاه و روند آن در عصر رضاشاه با تكيه بر اسناد و روزنامه ها است و مي‌كوشد به اين پرسش پاسخ دهد كه زنان مشهد، چگونه و در چه مدارس و موسساتي تحصيل كردند؟ يافته‌ها نشان مي‌دهد كه علاوه بر فعالان زن و خيريين و حاميان تحصيل زنان كه داوطلبانه و با هزينه شخصي به تاسيس مدارس مي‌پرداختند؛ دولت نيز، مدارس تخصصي و غير تخصصي را در اين شهر براي باسواد شدن زنان و استفاده از خدمات آنها در اجتماع راه اندازي نموده و به جذب زنان علاقمند در اين زمينه مي‌كوشيد.

Abstract Paying attention to girl education had been one of the woman demands since Conditioned revolution. Being make the society ready for girl literacy was one of the comman conerns in Mashhad like the other big cities. Being entered the girls education activities is a specific case because of classic and faith teaching in Mashhad. So that first instition for girls establisheda few years after so that the first institutione for the girls had been stablished some yeans latcrthen the boyʹs. Purpose of this study is to survey women educational activities befor Reza shah and its next steps during his kingdom in Mashhad based on newspapers and documentations. Tries to answer the question of women in Mashhad, in which school and institutions did they participate? And how did they continue their studies? The results show that besides Playing the rale of women activists and supporters of womenʹs edu fcharity constitution as volunteers or with personal fee in constructiong the schools; the government, was made the speaialized and non-specidized school to help the litracy of women of use the services for attracting them in the society.