مقايسه دهان شويه بابونه و عسل بر شدّت استوماتيت بيماران تحت پرتودرماني سر و گردن

Comparison of Honey and Chamomile Mouthwash in Intensity Stomatitis among Patients with Head and Neck Radiotherapy

چكيده: مقدمه: شايع ترين عارضه پرتودرماني سر و گردن، استوماتيت است كه با كمك دهان شويه مي توان شدّت آن را كاهش داد. در اين مطالعه «تاثير دو دهان شويه عسل و گياه بابونه بر شدّت استوماتيت ناشي از پرتودرماني سر و گردن» با يكديگر مقايسه شده است. مواد و روش ها: مطالعه حاضر يك كارآزمايي باليني يك سو كور بود. نمونه هاي مورد مطالعه، 105 نفر از بيماران با پرتودرماني سر و گردن مراجعه‌كننده به بخش پرتودرماني بيمارستان شفاي كرمان در سال 1389 بودند. اين بيماران با روش نمونه‌گيري تصادفي ساده و مستمر انتخاب و به طور تصادفي به سه گروه تقسيم شدند. گروه اول، 3 سي‌سي قطره گياه بابونه را پس از مسواك زدن غرغره مي كردند؛ گروه دريافت كننده عسل، 20 سي سي عسل را غرغره مي كردند و گروه سوم، دهان شويه معمول بخش (آب)، را در روزهاي اول، هفتم و چهاردهم دريافت مي كردند و مدت مداخله 14 روز بود. با كمك چك ليست استاندارد سازمان جهاني بهداشت، دهان بيماران از نظر استوماتيت بررسي ‌شد. و در نهايت داده‌ها با كمك آزمون‌هاي آماري تست دقيق فيشر، آزمون من‌ويتني‌يو، فريدمن و كاي دو مورد تجزيه و تحليل قرارگرفت. يافته ها: شدّت استوماتيت در روزهاي اول، هفتم و چهاردهم در گروه دريافت كننده دهان شويه آب با يكديگر اختلاف معني دار آماري داشت (0.001=P). همچنين شدّت استوماتيت در روز هفتم و چهاردهم بين سه گروه دريافت كننده دهان شويه ماتريكا، عسل و آب، داراي اختلاف آماري معني داري بود (0.001=P). استوماتيت در روز اول بين سه گروه اختلاف معني داري را نشان نداد (0.054=P). اما شدّت استوماتيت در سه گروه در روز هفتم و چهاردهم با هم اختلاف معني داري داشت (0.001P < ). نتيجه گيري: مصرف دهان شويه بابونه و عسل در بخش هاي پرتودرماني مي تواند شدّت استوماتيت را كاهش دهد. بنابراين توصيه مي شود، جهت پيشگيري و كاهش شدّت استوماتيت از اين دهان شويه ها در بخش هاي پرتودرماني استفاده شود. كليدواژه ها: استوماتيت، پرتودرماني سر و گردن، دهان شويه، گياه بابونه، عسل.

Abstract: Introduction: The most common complication of radiotherapy for head and neck cancer is stomatitis which can be reduced by mouthwash. The study has been done "to Compare between honey and chamomile mouthwashs in reducing the severity of stomatitis induced by radiotherapy head and neck". Methods: The present study is a clinical trial and single blind research. The sample of 105 patients with head and neck radiation therapy referred to Shafa hospital in Kerman during 2011were selected. The subjects were divided into 3 groups: first Chamomile group (N=40) gurgled with 3cc Matrices mouthwash, the second group gurgled a solution containing 20cc diluted honey and the third group routine oral mouth wash (water). Subjects were assessed with WHO grading scale. Results entailing categorical and continuous variables were analyzed by analysis of fisher exact test, X2, Mann-Whitney U test as appropriate. Results: Stomatitis on the first, seventh and fourteenth days in the group receiving water showed statistically a significant difference (P = 0/001). Also stomatitis on seventh and fourteenth days of the three groups that received Matrica mouth, honey and water showed a significant difference (P = 0/001). Stomatitis on the first day of the three groups showed no significant difference (P = 0/054), but on the seventh and fourteenth days intensity stomatitis of the three groups differed significantly (P < 0/001). Conclusion: The study indicats that Matrica & honey mouth washing is able to reduce and treat the ulcer stomatitis in radiotherapy wards. Key words: Stomatitis, Head and neck radiotherapy, Mouthwash, Chamomile, Honey.