هميافتي تورمالين-فيروزه در منطقه ي دگرساني فيليك، كانسار مس-طلاي منطقه ي كوه زر، جنوب سمنان

Tourmaline-turquoise paragenesis in the phyllic alteration zone, copper, gold deposit, Kuh-Zar, South of Semnan

كمربند ماگمايي ترود-چاه شيرين در جنوب سمنان ميزبان سنگ هاي آتشفشاني-آذرآواري و توده هاي نفوذي سنوزوييك است. كانسار كوه زر در گستره ي معدني باغو با كانه زايي Cu-Au و فيروزه مشخص است. كانسار سازي در گستره ي دگرساني هاي گرمابي منطقه صورت گرفته است. اين دگرساني ها بيشتر شامل پروپليتيك، فيليك، آرژيليك پيشرفته و سيليسي مي شوند. هميافتي كمياب تورمالين به شكل پراكنده تا رگه اي با فيروزه در دگرساني فيليك تا آرژيليك پيشرفته ديده مي شود. پردازش داده هاي زمين شيميايي (EPMA) تركيب تورمالين را شورليت- دراويت نشان داده است. بر اساس مشاهدات سنگ نگاري و نتايج زمين شيميايي، آبشويي سنگ هاي دگرسان به وسيله ي سيالات گرمابي و هجوم B از خاستگاه سنگ هاي دگرگون، سبب تشكيل تورمالين به خرج مسكوويت هاي زمينه از سنگ ميزبان شده است. پيدايش فيروزه ناشي از واكنش هاي اكسايشي، فرو پاشي كاني هاي سولفيدي و مس دار در زون فيليك و آبكافت آلومينوسيليكات هاي ميزبان، (با مشاركت شاره ي حاوي P) به خرج فازهاي كانيايي سرشار از آلومينيم (آلونيت) نيز امكان پذير شده است. بدين گونه همپوشاني دو رخداد دگرساني آرژيليك پيشرفته يعني تورمالين زايي اوليه و تشكيل فيروزه ي تاخيري رخ داده است.

Torud-Chah Shirine magmatic arc is located in south of Semnan. This arc is composed of Cenozoic volcanic, pyroclastic and intrusive rocks. The Kuh-Zar in manning province of Bagho is outstanding with Cu-Au mineralization. Mining is restricted to hydrothermal alteration zones in the area. Alteration zones includes propylitic, phyllic, advanced argillic and silicic. The rare association of tourmaline as veinlets and dissemination spots with turquoise is visible in phyllic and advance argillic zones. EPMA data for mineral chemistry is indicated that tourmaline is from schorlite-dravite group. It is probable that tourmaline is generated from B-bearing fluids librated from metamorphic rocks in expense of muscovite in leached alteration zones. Petrographical and geochemical studies indicated that, leaching of hydrothermal fluids and influx of B from metamorphic rocks, have been formed tourmaline in the expense of muscovite in the groundmass. Turquoise is formed in relation to oxidation reactions of Cu-bearing sulphide minerals. Hydrolysis of alumino-silicates is taken place in acid environment and finally in corporation with P from leached fluids, formation of turquoise is occurred in expense of Al-rich mineral phases (alunite). So the overprinting of two distinct alterations including early tourmalinization and late turquoise formation is occurred.