كاني شناسي، پاراژنز و شرايط تشكيل اسكارن سياه كمر، غرب ده سلم، شرق پهنه لوت

Mineralogy, paragenesis and conditions of skarn formation Siah Kamar, west Dehsalm, East Lut Block

هورنفلس ها و اسكارن هاي سياه كمر در 5 كيلومتري غرب روستاي ده سلم و در فاصله ي 85 كيلومتري شهرستان نهبندان، جنوب غربي استان خراسان جنوبي و حاشيه ي شرقي پهنه ي لوت قرار دارد. نفوذ توده ي گرانيتوييدي معروف به كوه ريگي به سن ايوسن فوقاني داخل سنگ هاي آهكي و رسوبي كرتاسه باعث تشكيل اين اسكارن شده است. كوه ريگي داراي تركيب غالب گرانوديوريتي و حاوي كاني هاي پلاژيوكلاز، كوارتز، ارتوز، هورنبلند و بيوتيت است، بررسي هاي ژيوشيميايي و زمين ساختي اين توده نشان مي دهد كه داراي ماهيت آهكي-قليايي نوع Iاست. هورنفلس ها بيشتر حاوي كاني هاي كوارتز، پلاژيوكلاز و پيروكسن هستند. بررسي هاي كاني شناسي و زمين شناسي هورنفلس ها و زون هاي اسكارني سياه كمر نشان مي دهد كه اين كاني ها طي دو مرحله اصلي دگرگوني و دگرنهادي (مرحله ي پيشرونده و پسرونده) تشكيل شده اند. كه در مرحله ي دگرگوني سنگ هاي هورنفلسي و مرمرها و در مرحله ي اصلي دگرنهادي پيشرونده سيليكات هاي كلسيمي بدون آب (ولاستونيت، گروسولار، آندراديت و ديوپسيد) تشكيل شده اند، در مرحله ي اصلي دگرنهادي پسرونده اين كاني ها دستخوش دگرساني و به كاني هاي سيليكاتي كلسيمي آبدار (اپيدوت، كلريت و مقدار كمي ترموليت- اكتينوليت) تبديل شده اند و در نهايت در دگرساني پسرونده پسين مجموعه اي ريزدانه از كاني هاي كلريت، كوارتز، كليست و كاني هاي رسي بوجود آمده اند. حضور ولاستونيت، مگنتيت و آندراديت حاكي از تشكيل اين اسكارن ها در گستره ي دمايي حدود 550 درجه ي سانتيگراد و گريزندگي بالاي اكسيژن (fO2 = 10-12-10-23) بوده است، اسكارن سياه كمر از نوع اسكارن هاي كلسيمي است.

Siah-Kamar hornfalses and skarns are located about 5Km east of Dehsalm and 85Km west of Nehbandan city, southeast of Birjand Province and east of Lut Block. This Skarn formed by injected Rigi granitoid (Eocene age) into limestone and sandstone (Upper Cratacious). Rigi Mountain is mainly granodiorite in composition and contains plagioclase, quartz, hornbelend and biotite minerals. Geochemistry and tectonic studies show that this pluton is calc-alkaline and I-type granite. Pyroxene, quartz and plagioclase are main minerals in hornfelses. Investigation of mineralogy and geochemistry Siah-Kamar skarns and hornfalses have indicated that formed during metamorphism and metasomatic stages (prograde and retrograde). Hornfalses and marbles are formed during metamorphism stage and prograde metamorphism stage formed anhydrous calc- silicate minerals assemblages (wollastonite, grossular- andradite and diopside). During retrograde metasomatism, these minerals have effected by alteration and replacement with hydrous calc- silicate minerals (epidote, chlorite and low termolite-actinolite). Finally during latestaye metasomatism, fine aggregates assemblage minerals such as of chlorite, quartz and clayminerals are formed. Presence of wollastonite, magnetite and andradite minerals shows that this skarn is formed nearly 550oC temperature and high oxygen fugacity (fO2=10-12-10-23). Siah- Kamar Skarn has calcic- skarn type.