اقليم شناسي رخداد بيماري مالاريا در ايران از سال 1352 تا 1385

Climatic Survey of Malaria Incidence in Iran during 1971-2005

  مقدمه و هدف : شرايط محيطی و بوم شناختی به ويژه شرايط آب و هواشناختی، تاثير بارز و پذيرفته شده ای بر شيوع و گسترش بيماری های انگلی دارد. اين تاثير پذيری در مورد بيماری مالاريا كه از جهات مختلفی تحت تاثير آب و هوا است، بسيار بالاتر است. بيماری مالاريا هم از لحاظ طول چرخه های تكاملی انگل پلاسموديوم و هم فعاليت و تكثير گونه های پشه ناقل بيماری، متاثر از شرايط آب و هوايی است. در اين تحقيق سعی شد با بررسی روابط سری های زمانی اپيدمی مالاريا در ايران از سال 1352 تا 1385 با 5 عنصر اقليم شناختی شامل: ميانگين دما، مجموع بارش سالانه، تعداد روزهای با بارش بالای صفرميليمتر، نمايه توزيع رطوبت بارش و رطوبت نسبی، به صورت ميانگين سالانه برای كل كشور در طی همان دوره آماری، وابستگی های اقليمی رخداد اين بيماری انگلی تا حدودی روشن گردد.   روش كار : در اين راستا با استفاده از قابليت های آمار ناحيه ای و عمومی نرم افزار سيستم اطلاعات جغرافيايی، ميانگين های سالانه عنصر اقليمی برای كل كشور براساس 31 ايستگاه همديد مراكز استان، بدست آيد . در نهايت برای بررسی ارتباط شاخص های اقليمی با شاخص شيوع بيماری، از ضريب همبستگی پيرسون در سطح معنی داری 90/0(10/0= p ) استفاده شد و به دنبال آن مدل رگرسيون خطی چند متغيره­ای برای برآورد شيوع بيماری بر اساس 5 عنصر اقليمی مذكور ارايه گرديد.   نتايج : بررسی شيوع بيماری مالاريا در ايران نشان داد كه از سال 1352 تا 1381 تعداد موارد بيماری با شيب 0142/0 در سال روند كاهشی داشته است. همچنين مشاهده گرديد، در چندين مورد شيوع بيماری با يك سال تاخير نسبت به افزايش بارش، به آستانه اپيدمی رسيده است. همچنين مشاهده شد كه عوامل رطوبتی آب و هوا در شيوع بيماری مالاريا نسبت به عوامل دمايی نقش مهم تری دارند.   نتيجه گيری: لازم است به منظور كارايی بيشتر برنامه­های كنترلی مالاريا، در كنار ساير عوامل تاثيرگذار، ملاحظات اقليم شناختی مناطق مالارياخيز هم مدنظر قرار بگيرند.

  Background and Aim: Environmental and ecological factors especially climatic conditions have a significant impact on the prevalence of parasitic diseases. These factors has is more importance in Malaria Incidence and Epidemiology. Malaria as the most important parasitic disease, considered as one of most important public health problem. The climatic factors not only affect the growth and proliferation of the Anopheles mosquito but also affect in Plasmodium activity . In present study we surveyed the malaria situation during 1972 to 2005. In order to the five climatic parameters including mean temperature, total precipitation, number of days with precipitation over 0mm, rainfall distribution index and relative humidity were used as annual average during 1971 to 2005.   Materials and Methods : we calculate average of annual of climatic parameters for the 31 synoptic stations of Iran Using GIS software. First, using the ordinary Kriging model with spherical a Semi variogram was traced maps of climatic parameters and these factors mean was calculated for each year . Finally, to investigate the relationship between climatic parameters with the prevalence index the Pearson correlation coefficient at 0.9 confidence level (p = 0.10) . was used. A multivariate linear regression model was applied to estimate the prevalence of disease based on the mentioned climatic factors .   Results : Study of malaria prevalence in 1971 to 2005 showed cases of disease with has a decreasing trend with slope 0.0142 in year that this trend has been accelerated from 1375 . Many cases of disease have been reported one year after increased precipitation . The result showed the weather humidity factors is important than temperature factors in the prevalence of malaria . I general, the developed model is explained 0.48 of changes prevalence time.   Conclusion: In order to be successful Anti-malaria campaign in Malaria-prone areas in addition different influencing factors climatic factors should be considered .