رابطه بين توانمندسازي و كيفيت زندگي كاري با فرسودگي شغلي در كاركنان سازمان آموزش و پرورش

A Study of the Relationship of Empowerment and Working Life Quality to Working Exhaustion of Personnel in Education Organization

هدف از اين پژوهش بررسي رابطه بين توانمندسازي و كيفيت زندگي كاري با فرسودگي شغلي در كاركنان سازمان آموزش و پرورش شهر تهران است. جامعه آماري اين پژوهش عبارت از كليه كاركنان سازمان آموزش و پرورش شهر تهران كه در سال 2010 در اين سازمان مشغول به خدمت هستند. تعيين حجم براساس جدول مورگان از 1027 نفر كاركنان اين سازمان كه 613 نفر مرد و 414 نفر زن بودند با استفاده از روش تصادفي ساده ابتداد 260 نفر انتخاب شدند كه پس از كنار گذاشتن پرسشنامه هاي ناقص در مجموعه تعداد 250 نفر از كاركنان اين سازمان به عنوان نمونه براي پژوهش حاضر انتخاب شدند. پژوه حاضر با توجه به هدف از نوع مطالعات كاربردي و از لحاظ شيوه جمع آوري داده ها و تحليل آنها؛ روش مورد استفاده روش توصيفي و از نوع طرح هاي همبستگي است. ابزارهاي اندازه گيري پرسشنامه خصوصيات جمعيت شناختي آزمودني ها و پرسشنامه توانمندسازي كاركنان، پرسشنامه كيفيت زندگي كاري و پرسشنامه فرسودگي شغلي مي باشد كه روايي و پايايي آن در اين پژوهش با استفاده از روش آلفاي كرونباخ و روش تحليل عاملي اكتشافي مورد تاييد قرار گرفت. براي تجزيه و تحليل داده ها از شاخص هاي آمار توصيفي و آمار استنباطي با روش هاي آزمون ماتريس همبستگي از نوع پيرسون و آزمون رگرسيون همزمان استفاده شد. نتايج پژوهش نشان داد كه بين توانمندسازي كاركنان و كيفيت زندگي كاري با فرسودگي شغلي كاركنان رابطه منفي و معنادار وجود دارد. هم چنين بين ابعاد مختلف كيفيت زندگي كاري و ابعاد مختلف توانمندسازي با ابعاد مختلف فرسودگي رابطه منفي وجود دارد ولي بين متغيرهاي فرسودگي عاطفي و مسخ شخصيت با پرداخت منصفانه حقوق و بين متغيرهاي رشد شخصيتي و احساس استقلال رابطه معناداري عليرغم منفي بودن آن ملاحظه نشد. هم چنين ابعاد مختلف توانمندسازي و ابعاد مختلف كيفيت زندگي كاري به صورت جداگانه توانستند فرسودگي شغلي كاركنان را در جهت منفي پيش بيني كنند.

This study aimed to study the relationship of empowerment and work life quality to working exhaustion of personnel in education organization in Tehran city. The study population comprised all the personnel (n=1027) working in the organization in 2010. Through simple random sampling 260 respondents were selected and after excluding incomplete questionnaires the sample size reduced to 250. A use was made of four research instruments including a demographic, empowerment, work life quality, working exhaustion and job stress questionnaires whose reliability (through Cronbach’s alpha) and validity (through factor analysis) were approved. Data analysis involved both descriptive and inferential statistics (Pearson correlational and regression analysis) were employed. The results indicated that there was a statistically negative relationship among empowerment, working life quality and working exhaustion. In addition, both working life quality and empowerment components could predict reversely working exhaustion.