تبيين و ارزيابي نظريه يافت اتحادي ذات‌گرايان در باب ماهيت تجربه عرفاني با تمركز بر ديدگاه استيس و فورمن

Explanation and Appraisal of Unifying Finding of Essentialists on the Nature of Mystical Experience with Focus on Stace’s and Forman’s Views

ذات گرايان، كه به وجود هسته‌ي مشترك ميان تجارب عرفاني پايبندند، به سه گروه عمده تقسيم مي‌شوند: احساس‌گرايان،قايلان به تناظر تجربه حسي و عرفاني و طرفداران نظريه يافت اتحادي. در اين ميان، استيس و فورمن طرفدار انديشه يافت اتحادي‌اند. مهم‌ترين مبحثي كه استيس در ضمن آن به ماهيت تجربه عرفاني پرداخته است. مسيله‌ هسته مشترك است كه در آن به رصد ويژگي‌هاي مشترك تجارب عرفاني در سراسر جهان مي‌پردازد. رويكرد روانشناختي و پديدارشناختي استيس در بحث ويژگي‌هاي مشترك تجربه عرفاني– كه ماهيت شناخت عرفاني نيز در ضمن آن مطرح شده- با ديدگاه معرفت‌شناختي در اين زمينه، ارتباطي از سنخ ربط مبنا و بنا دارد. رابرت فورمن نيز فيلسوفي است كه ويژگي بارز آن نقد مكتب ساخت‌گرايي است. در ديدگاه فورمن، تجارب عرفاني از سنخ علوم التفاتي نيستند، بلكه از جهت ساختار معرفتي، ماهيتي اتصالي دارند، كه فورمن آن را علم هويتي مي‌نامد، كه بر اساس آن، دوگانگي ميان عالم و معلوم از ميان برداشته مي‌شود. فورمن براي تجارب عرفاني، دو نوع ابتدايي و پيشرفته- كه، به ترتيب، رخداد آگاهي محض و حالات ثنوي عرفاني مي‌نامد- قايل است. استيس و فورمن نقاط اشتراك بسياري دارند و البته در برخي نقطه‌نظرات با يكديگر متفاوت‌اند.

Essentialists who maintain the common core for mystical experiences are divided into three main groups: emotionists, advocates of correspondence of sense experience with mystical experience and supporters of unifying finding. The latter is shared by Stace and Forman. The problem of common core of the mystical experiences is the most important issue dealt with by Stace. He observed the common characteristics of mystical experiences throughout the world. Stace’s psychological and phenomenological approach in discussing the issue as well as the nature of mystical experience is regarded as a foundation on which he adopts his epistemic view. Robert Forman is also a philosopher who clearly criticizes the constructionism. To him mystical experiences are not the sort of knowledge with relational nature but of conjunctive nature which is in his terms “identity knowledge” by which any duality between knowing agent and object of knowledge is removed. Forman divides mystical experiences into two types of primary and advanced that are called respectively as pure awareness and mystical dual moments. Although Stace and Forman share views in some respects, they do divide in other respects.