بررسي سطح ويتامين D خون بندناف و عوامل مادري مؤثر بر آن در 3 بيمارستان امام رضا (ع)، قائم (عج) و ام البنين (س) طي سال 93-1392

Evaluation of umbilical cord vitamin D level and maternal factors effective on it in three hospitals of Emam Reza, Ghaem & Omol Banin during 2013-2014

مقدمه: ریكتز مادرزادی كه نوعی ریكتز تغذیه ای محسوب می شود، ناشی از سطوح پایین ویتامین D در دوران جنینی است كه علت آن كمبود این ویتامین در مادر باردار است. مطالعه حاضر با هدف بررسی سطح ویتامین D بندناف و عوامل مؤثر بر آن در نمونه حاصل از نوزادان متولد شده ایرانی انجام شد. روش كار: این مطالعه مقطعی در سال92-1393 بر روی مادران باردار كه برای زایمان به 3 بیمارستان دانشگاه علوم پزشكی مشهد مراجعه نموده بودند انجام شد. نمونه ای حاوی 5 سی سی خون پس از كلامپ كامل از بندناف 190 نوزاد تازه متولد شده، تهیه شد. در نمونه بندناف نوزادان سطح كلسیم، فسفر، ویتامین دی و آلكالین فسفاتاز ارزیابی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون های كای اسكوئر، تست دقیق فیشر، كولموگروف- اسمیروف، تی جفتی، ویلكاكسون، تی مستقل و من ویتنی انجام شد. سطح معناداری p كمتر از 05/0 در نظر گرفته شد. یافته ها: 15 مادر (9/7%) از مادران بیماری زمینه ای داشتند كه 12 نفر (3/6%) دیابت شیرین و 3 نفر (6/1%) پره اكلامپسی داشتند. 77 نفر (5/40%) از مادران مصرف مكمل ویتامین D را ذكر كردند. كمبود شدید ویتامین D (سطح ویتامین D كمتر از 12 نانوگرم در میلی لیتر) در 63 نفر (2/33%) از بیماران و كمبود متوسط (سطح ویتامین D بین 20-12 نانوگرم در میلی لیتر) در 99 نفر (1/52%) از بیماران مشاهده شد و 28 نفر (7/14%) از بیماران سطح ویتامین D طبیعی داشتند. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر موید شیوع نسبتا بالای كمبود ویتامین دی در مادران باردار بود و ریسك عوامل مهم آن تماس ناكافی با آفتاب و نوع پوستی مادر بود..

Introduction: Congenital rickets which is a nutritional rickets is caused by low levels of vitamin D during fetal period that its cause is lack of this vitamin in pregnant mother. This study was performed with the aim to evaluate cord vitamin D level and the factors effective on it in the sample of Iranian born neonates.  Methods: This cross sectional study was performed on the pregnant women who had referred to three hospitals of Mashhad University of medical sciences for delivery. A sample of 5 cc cord blood of 190 newborns was prepared. Calcium, phosphor, vitamin D, and alkaline phosphates were measured in the neonateʹs cord blood sample. Data was analyzed by SPSS software (version 16), and Chi-square, Fisher exact, Kolmogronov-Smironov, paired t, Wilcoxon, Independent t, and Mann-Whitney tests. PResults: 15 mothers (7.9%) had underlying disease that 12 women had diabetes mellitus and 3 (1.6%) had preeclampsia. 77 mothers (40.5%) mentioned use of vitamin D. Severe vitamin D deficiency (vitamin D level less than 12 ng/ml) was observed in 63 mothers (33.2%) and moderate vitamin D deficiency (vitamin D level between 12-20 ng/ml) in 99 (52.1%), and normal vitamin D level in 28 (14.7%). Conclusion: The results of present study confirm the relative high prevalence of vitamin D deficiency in pregnant mothers and insufficient sun light exposure and maternal skin type were its main risk factor.