بررسي كيفيت زندگي مرتبط با سلامت بيماران مبتلا به آرتريت روماتوئيد در غرب مازندران در سال 1392

Quality of life in Patients with Rheumatoid Arthritis in West of Mazandaran Province, 2013

سابقه و هدف: كيفيت زندگی در سال های گذشته علاوه بر بهداشت، در تحقيقات بالينی نيز مورد توجه قرار گرفت و برای ارزيابی آن در جمعيت‌های عمومی و بيماران آرتريت روماتوئيد ابزارهای زيادی مانند SF-36 ارائه شد. هدف اين مقاله تعيين نمرات كيفيت زندگی مرتبط با سلامت بيماران آرتريت روماتوئيد درغرب مازندران می‌باشد. مواد و روش‌ها: مطالعه به صورت مقطعی و توصيفی است. حجم نمونه شامل 165 نفر مبتلا به اين بيماری است كه به روش نمونه‌گيری تصادفی ساده انجام شد. جامعه پژوهش تمام مراجعه‌كنندگان به درمانگاه روماتولوژی و مطب متخصصين روماتولوژيست بودند. روش گردآوری داده‌ها مصاحبه و خود گزارش دهی افراد و مشاهده پرونده ها بود. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه فارسی SF-36 بود. سپس توسط نرم افزارSPSS v.17 با استفاده از رگرسيون خطی چندگانه و آزمون های t و آناليز واريانس برای مقايسه نمرات در گروه های مختلف استفاده گرديد. يافته‌ها: از 165 نفر از مبتلايان به آرتريت روماتوئيد، تعداد 145 نفر (9/87 درصد) زن و 126 نفر (3/76 درصد) شهری و 140 نفر (8/84 درصد) متأهل بودند. ميانگين (انحراف معيار) سن بيماران برابر 5/51 (11) سال بوده است. ميانگين نمرات كيفيت زندگی در حيطه های عملكرد جسمانی، سرزندگی و شادابی و سلامت عمومی بين زن و مرد تفاوت معنی‌دار داشت و در بقيه حيطه ها مشابه بودند. ميانگين نمرات درد، محدوديت جسمی، تصور سلامتی در زنان از بقيه حيطه‌ها پايين‌تر بود. از نظر محل سكونت، هر هشت مؤلفه در ساكنين شهر و روستا تفاوت معنی‌دار نداشت. با استفاده از آناليز واريانس مشخص شد كه به جز حيطه های محدوديت احساسی (055/0= P) و درد (087/0= P) بقيه مولفه ها با گروه های سنی ارتباط معنی‌دار داشتند (05/0< P). در تحليل همبستگی و رگرسيون مشاهده شد كه طول بيماری با همه ی مؤلفه ها همبستگی منفی و معنی دار دارد ( از32– درصد تا 11– درصد) و سن با همه ی مؤلفه ها همبستگی منفی و معنی‌دار در سطح 22 درصد تا 39 درصد و به صورت معكوس دارد. استنتاج: كيفيت زندگی بيماران آرتريت روماتوئيد ابعاد متفاوت دارد و ميزان نمرات كيفيت زندگی بيماران مربوط به سلامت جسمانی در سطح پايين تر و در بخش های سلامت روانی و اجتماعی در سطح بالاتری قرار داشتند. بنابراين ابتلا به بيماری مزمن آرتريت روماتوئيد در ابعاد مختلف كيفيت زندگی اثر منفی داشته و چون اين ابعاد از هم مستقل نيستند، متغيرهای مختلف اقتصادی و اجتماعی و جمعيتی افراد اثرات متفاوتی بر ابعاد كيفيت زندگی دارند. لذا برنامه ريزی صحيح و متناسب با شرايط بيماران لازم است تا در روند درمان و كنترل عوارض بيماری و ارتقائ كيفيت زندگی آن ها موثر باشد

Background and purpose: In recent years quality of life is regarded an important issue in both health and clinical investigations. Many instruments such as SF-36 were provided for assessing quality of life in general population and rheumatoid arthritis (RA) patients. The purpose of this article was to determine the quality of life in patients with RA in west of Mazandaran. Material and methods: This cross-sectional study was performed in 165 RA patients attending rheumatology clinics in Ramsar and Tonekabon who were selected by random sampling. Data was collected through self-reports, interview and observation. The SF-36 Persian version questionnaire of quality of life including 8 components was completed. Data was analyzed in SPPS V.17 applying descriptive statistics and T-test, ANOVA and Regression analysis. Results: Among the subjects 145 (87.9%) were female, 126 (76.3%) were urban, and 140 (84.8%) were married. Mean age of the patients was 51.5 years. Mean of physical function, vitality and general health were different between male and female but in other components no significant differences were observed. Mean of quality of life in bodily pain (BP), physical role and general health in women were lower than other components. No significant differences were seen in urban and rural women regarding the studied components. We found significant correlations between age and the studied components, however, this correlation was not found for emotional role and BP (p<0.05). Correlation and regression analyses have shown that duration of disease and age were negatively correlated with all components of quality of life (r= -0.32 to -0.22). Conclusion: This study showed RA patients with low scores in physical components and higher scores in mental and social components. Quality of life is highly influenced by chronic RA, therefore, it is necessary to have appropriate plans in order to improve the patients’ quality of life by controlling the disease and its side effects.